* Ο Αναστάσιος Κανάρης είναι δημοσιογράφος
Δώσε μου τους κουρασμένους, τους φτωχούς, την συσσωρευμένη μάζα που λαχτάρα να αναπνεύσει ελεύθερα. Αυτά τα λόγια είναι χαραγμένα επάνω το χάλκινο βάθρο του αγάλματος της Ελευθερίας, που χαιρέτισε εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες καθώς περνούσαν κάτω από τον πυρσό της και τους παραχώρησε τις ελπίδες και τα όνειρα μιας νέας ζωής στην Αμερική. Εκεί ξεκίνησε η χώρα των μεταναστών. Ωστόσο, καθώς η Δαμασκός καίει το πυρσό της ‘κυρίας Ελευθερίας’ γίνεται τόσο μακρινό, ότι οι ελπίδες να την φτάσει εξαφανιστούν και οι φτωχοί συσσώρευσε μάζες ξενερισμένουν στην ξηρά από μια φτωχή κουρασμένη Ελλάδα, ενώ η Αμερική παίζει το βιολί της απάθειας με το ίδιο τραγούδι του αυτοκράτορα Νέρωνα της Ρώμης.
Σύμφωνα με Medicins Sans Frontieres, μια ανθρωπιστική οργάνωση από το Παρίσι, που παρέχει ιατρική βοήθεια στους πρόσφυγες που φτάνουν στην Ελλάδα, αναφέρουν μια αύξηση προσφύγων τον Ιανουάριο κατά 145%, η πλειοψηφία προερχόμενη από τη Συρία και αναφέρει ότι υπήρχε μια μείωση κατά 59% σε μετανάστες που ταξιδεύουν προς την Ιταλία μέσω της Μεσογείου από τη Λιβύη από το Μάρτιο. Αυτό σημαίνει ότι η διακίνηση γίνεται κατά κύριο λόγο από την διαδρομή μεταξύ της Τουρκίας και των ανεπαρκώς προστατευόμενων Δωδεκανήσων στο Αιγαίο. Η Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.E (UNHCR) καταγράφει τον αριθμό των Σύρων στην Ελλάδα σε 32.520 κατοίκους από το 2011 και την έναρξη του εμφυλίου πολέμου της Συρίας, με περισσότερες από 8.200 νέες αφίξεις από τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους. Από την αρχή του εμφυλίου πολέμου, 3,997,538 Σύριοι έχουν γίνει πρόσφυγες, με 1,758,092 εγγεγραμμένους στην Τουρκία, εκ των οποίων 150,000 έχουν ζητήσει άσυλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εν τω μεταξύ, στις Ηνωμένες Πολιτείες, που απετέλεσαν την αιχμή του δόρατος στην εξέγερση εναντίον του Μπασάρ Αλ Άσαντ στο όνομα της ελευθερίας, εγκαταστάθηκαν μόλις 524 Σύριοι σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Από την πτώση του Σαντάμ Χουσεΐν το 2003, η Ύπατη Αρμοστεία εκτιμά ότι 4 εκατομμύρια Ιρακινοί έχουν γίνει πρόσφυγες, η πλειοψηφία (1.2εκ.) των οποίων κατοικούσαν στη Συρία, με άλλες 600.000 πρόσφυγες να δημιουργούνται λόγω μαχών μεταξύ των ιρακινών δυνάμεων και ισλαμιστών με επικεφαλής τον Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δημιουργήσει μια περίπλοκη διαδικασία ελέγχου και αξιολόγησης για την επανεγκατάσταση των προσφύγων πρώτα με την εφαρμογή του προγράμματος Εισαγωγής Προσφύγων (USRAP) όπου η Ύπατη Αρμοστεία μπορεί να τους παραπέμψει στην πλησιέστερη πρεσβεία ή προξενείο των ΗΠΑ. Στη συνέχεια οι υποψήφιοι πρόσφυγες περνούν συνέντευξη από το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας (DHS) σε κτηνίατρο πιθανότητα κινδύνων για την ασφάλεια, μετά αναφέρονται στις Υπηρεσίες Ιθαγένειας και Μετανάστευσης (USCIS) να καθοριστεί αν ταιριάζουν με τον ορισμό του ‘πρόσφυγα’ των ΗΠΑ. Από τους 119.202 αιτούντες που έχουν εγκριθεί για την επανεγκατάσταση, 84.902 τώρα ζουν μόνιμα στις Ηνωμένες Πολιτείες από τους 203.321 που έχουν υποβάλει αίτηση, ενώ πάνω από 80.000 Ιρακινοί πιστεύεται έχουν περάσει από τα ελληνικά σύνορα με εκτιμήσεις να έχουν μείνει 5.000 έως 40.000 στην Ελλάδα από το 2007. Τα στοιχεία για την επανεγκατάσταση των Αφγανών προσφύγων είναι ακόμη πιο συγκλονιστικά, μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν το 2001. 2,2 εκατομμύρια Αφγανοί έχουν γίνει πρόσφυγες, προστίθεται στα 5 εκατομμύρια πρόσφυγες από τη εποχή του Σοβιετικού πολέμου του Αφγανιστάν από το 1979-1989, με το 95% που κατοικούν στο γειτονικό Ιράν με 2,8 εκατομμύρια από το 2001 και το Πακιστάν με 2,5 εκατομμύρια από το 2001. Εν τω μεταξύ, οι ΗΠΑ έχουν συνολικά 90.000 Αφγανούς από την εποχή του σοβιετικού πολέμου στο Αφγανιστάν και μόνο 4.300 απ αυτούς έχουν τακτοποιηθεί ως πρόσφυγες από την επίθεσή τους στο Αφγανιστάν το 2001. Ο ορισμός του ‘πρόσφυγα’ στις ΗΠΑ φαίνεται να ποικίλλει ανάλογα με το πόσο φιλική είναι η χώρα προέλευσής τους και πόσο χρήσιμος είναι, ιδίως στην περίπτωση των Αφγανών και Ιρακινών. Η πλειοψηφία τους πήρε την άδεια να ζουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, βρίσκοντας απασχόληση μετά είτε ως μεταφραστές για το στρατό ή εργάτες για εργοληπτικές επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με τις Ελληνικές αρχές, το 90% του συνόλου των προσφύγων περνάει στην Ευρώπη μέσα από την Ελλάδα. Τα στοιχεία σχετικά με πόσοι ακριβώς μετανάστες και πρόσφυγες υπάρχουν στην Ελλάδα είναι άγνωστα, εκτιμήσεις ανεβάζουν τον αριθμό σε 1,259,258 κατοίκους μέσα σε έναν πληθυσμό περίπου 11 εκατομμυρίων, δηλαδή λίγο πάνω από το 10% του πληθυσμού. Σε μια χώρα με εμβαδόν ξηράς περίπου 132.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα (λίγο μικρότερη από την Αμερικανική πολιτεία της Αλαμπάμα με πληθυσμό 4.847.377), αυτοί οι αριθμοί καθιστούν την Ελλάδα μια από τις πιο πολυσύχναστες χώρες της Ευρώπης. Οι ΗΠΑ, με την τρίτη μεγαλύτερη έκταση στον κόσμο έχουν μια ετήσια ποσόστωση 70.000 πρόσφυγες ωστόσο ο αριθμός των πραγματικών προσφύγων που εγκαταστάθηκαν είναι χαμηλότερο και μεταξύ εκείνων που εγκαταστάθηκαν στην πλειοψηφία τους προέρχονται από χώρες όπως η Βιρμανία και το Μπουτάν, ενώ η Ευρώπη που έχει τη δεύτερη μικρότερη έκταση έλαβε 107.365 μετανάστες το 2013 σύμφωνα με την Frontex. Φαίνεται ότι η ‘χώρα των μεταναστών’ έχει αναθέσει τις ευθύνες της στην Ευρώπη έχοντας η ίδια κρυφτεί πίσω από τη βολική για την ίδια γραφειοκρατική πολιτική της για τη χορήγηση ασύλου, ενώ η Ευρώπη και συγκεκριμένα οι πιο πλούσιοι Ευρωπαίοι του βορρά, έχουν μεταθέσει το βάρος της εκμετάλλευσης μέσω της νομοθεσίας της συμφωνίας του Δουβλίνου σε μια ήδη κακοποιημένη Ελλάδα.