Τόποι και Άνθρωποι
Παραδουνάβιες Ηγεμονίες
Απόστολος Αρσάκης (1790 ή1792-1874)
Εύχομαι ολόψυχα σε όλους το 2017 να γίνει απαρχή μιας καλύτερης εποχής, σε όλους τους τομείς.
Κάνω αρχή με την παρουσίαση ανθρώπων-ίσως ξεχασμένων, χαμένων στη σκόνη του παρελθόντος- τα έργα των οποίων εύχομαι να μας θυμίσουν πώς πρέπει να φαίρεται ένα πολιτισμένο άτομο, ένας Έλληνας πάνω απ’ όλα και να γίνουν φάροι, μαγνήτες, μέντορες.
Ποιός ήταν ο Απόστολος Αρσάκης;
Γιός του Βορειοηπειρώτη Κυριάκου Αρσάκη, ο οποίος ήταν εξάδελφος των αδελφών Τοσίτσα, γεννήθηκε στο χωριό Χοταχόβα της Βόρειας Ηπείρου. Η Πρεμετή ήταν κοντά και η οικογένεια, καθώς ήταν Βλάχοι, μετακόμισαν εκεί πολύ νωρίς.
Στα οκτώ του χρόνια ο πατέρας του τον έστειλε στον εύπορο αδελφό του Γεώργιο, κάτοικο Βουκουρεστίου και μέχρι το 1804, ολόκληρη η οικογένεια μετακόμισε στο Βουκουρέστι. Ο Κυριάκος Αρσάκης ασχολήθηκε με το εμπόριο και δεν άργησε να αποκτήσει μια σημαντική περιουσία.
Ο Απόστολος πήγε σε γυμνάσιο της Βιέννης, σπουδάζοντας συγχρόνως Αρχές Φιλοσοφίας με καθηγητή τον μεγάλο διδάσκαλο Νεόφυτο Δούκα. Όταν αποφοίτησε από το γυμνάσιο, έγραψε ένα βουκολικό ειδύλλιο σε αρχαία δωρική διάλεκτο, μιμούμενος τον Θεόκριτο και το αφιέρωσε στον Μέγα Ναπολέοντα, με σκοπό να τον συγκινήσει για να βοηθήσει στην απελευθέρωση της Ελλάδας. Το 1810 γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Χάλλης στη Σαξονία, πήρε το πτυχίο του το 1813 και την επόμενη χρονιά επέστρεψε στο Βουκουρέστι, ασκώντας το επάγγελμα του γιατρού και συγγράφοντας σημαντικές διατριβές.
Ηγεμόνας της Βλαχίας την περίοδο 1812-1818 ήταν ο Ιωάννης Καρατζάς- ένας από τους πλέον αξιόλογους Φαναριώτες της εποχής. Ο Απόστολος έγινε ιδιαίτερος γραμματέας του και προσωπικός του γιατρός.
Το 1814 παντρεύτηκε την Αναστασία Δάρβαρι, κόρη του μεγαλογιατρού της Βλαχίας Κων/νου Δάρβαρι, και απέκτησε τρία παιδιά: τον Γεώργιο, την Ελένη και την Ολυμπία. Η Αναστασία πέθανε νωρίς (το 1833), γλυτώνοντας την πίκρα που θα της προκαλούσε η αυτοκτονία του γιού της δύο χρόνια αργότερα.
Το άστρο του Απόστολου Αρσάκη έλαμπε: εξαιρετικά ευφυής, γλωσσομαθής(γαλλικά, γερμανικά, ελληνικά, τουρκικά, αλβανικά, ρουμανικά και λατινικά- όλα άπταιστα), πτυχιούχος πανεπιστημίου με μεγάλο κύρος, γνώστης των ευρωπαϊκών ηθών.
Ο επόμενος ηγεμόνας, Αλέξανδρος Γκίκας τον διόρισε γραμματέα επικρατείας(1836-1839), το 1857 πρωτοεκλέχθηκε βουλευτής και για δύο χρόνια ήταν μέλος της τετραμελούς επιτροπής για την ένωση της Βλαχίας και της Μολδαβίας, οι οποίες αποτέλεσαν τις κατοπινές Ηνωμένες Ρουμανικές Ηγεμονίες με το όνομα Ρουμανία. Αυτή η τετραμελής επιτροπή επεξεργάστηκε νομοθετικά την συνένωση των δύο ηγεμονιών, δηλαδή, η δημιουργία της Ρουμανίας φέρει την υπογραφή του Απόστολου Αρσάκη.
Στα τέλη Απριλίου 1861 έγινε Υπουργός Εξωτερικών της Ρουμανίας και από την 8η ως την 24η Ιουνίου της επόμενης χρονιάς διετέλεσε προσωρινός Πρωθυπουργός, στη θέση του δολοφονηθέντος Μπαρμπου Καταρτζίου.
Στη συνέχεια παραιτήθηκε από τα κυβερνητικά του αξιώματα και παρέμεινε απλός βουλευτής, για να αποχωρήσει πλήρως από την ενεργό πολιτική δράση το 1866.
Ορκισμένος Έλληνας στην καρδιά του, συνέδραμε ποικιλοτρόπως στην αναγέννηση της νεώτερης Ελλάδας, υπέγραφε συχνότατα στα ελληνικά, ενώ δήλωσε «Έλληνας» στην απογραφή του πληθυσμού της Βλαχίας το 1838.
Στην ελεύθερη Ελλάδα έγινε γνωστός μόνον ως ευεργέτης της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρίας. Οι μεγάλες δωρεές του απέσπασαν την εκτίμηση και την ευγνωμοσύνη του ελληνισμού, αφού έγινε αντιληπτό ότι είχαν ως κέντρο την μόρφωση και την εκπαίδευση των μελλουσών μητέρων και παιδαγωγών- ένα τεράστιο έργο που ήταν αναγκαίο στα πρώτα χρόνια μετά την αποτίναξη της τουρκικής δουλείας.
Το κτίριο της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρίας στην οδό Πανεπιστημίου αποπερατώθηκε με δαπάνες του Απόστολου Αρσάκη. Το 1850 το Δ.Σ. της Εταιρίας τον ανακήρυξε Μέγα Ευεργέτη και ονόμασε τα σχολεία της Αρσάκεια.
Εκτός αυτών ο Απόστολος δώρισε σημαντικά ποσά στη Βόρειο Ήπειρο για τη ανέγερση σχολείων και εκκλησιών.
Όταν ο Απόστολος Αρσάκης πέθανε στις 16 Ιουλίου 1874, το συμβούλιο της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρίας στο Βουκουρέστι όρισε πένθος 40 ημερών σε όλο το προσωπικό του Αρσακείου, τελώντας το μνημόσυνό του στην Μητρόπολη Αθηνών.