Θλιβερή η επέτειος του Πολυτεχνείου και όσα τελικά γράφονται και επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο. Οι σκέψεις μου σκοτεινές, καθώς βλέπω να κάνουμε τα ίδια και τα ίδια και να μην περπατάμε ούτε μισό βήμα. Άνοιξα πάλι τα κιτάπια μου και έπεσα πάνω σ’ έναν Φλαμανδό, τον Ogier Ghiselin de Busbec, σπουδαίο μεσολαβητή ανάμεσα στον Αυτοκράτορα της Αυστρίας Φερδινάνδο και τον Τούρκο σουλτάνο Σουλεϊμάν.
Το 1555 ήταν τριάντα τεσσάρων ετών και μετά την επιτυχή μεσολάβηση, έγινε πρεσβευτής στην Πόλη, όπου έμεινε οκτώ χρόνια. Αυτά τα χρόνια ταξίδεψε και κατέγραψε όσα είδε να γίνονται στις τουρκοκρατούμενες περιοχές. Τα κείμενά του, αξιοπρόσεκτα, χρησίμεψαν σε πολλούς νεότερους ιστορικούς σαν πηγές για τον 16ο αιώνα.
Ο φίλος μας, λοιπόν, συνέλαβε το δράμα του Ελληνισμού και στις επιστολές του διατύπωσε δριμύ κατηγορητήριο κατά των Χριστιανών ηγεμόνων της Ευρώπης που αδιαφορούσαν για τις δοκιμασίες των υποδούλων ομοθρήσκων της. Τι είχες Γιάννη, τι είχα πάντα, δηλαδή… Ας τον ακούσουμε:
«Σας λέω ότι αυτός ο τόπος κραυγάζει για βοήθεια των χριστιανικών εθνών. Η Ελλάδα βρίσκεται κάτω από καθεστώς αφύσικης δουλείας. Και σήμερα, η χώρα αυτή που ανακάλυψε κατά την αρχαιότητα τις καλές τέχνες και την φιλελεύθερη επιστήμη, αποζητάει τον πολιτισμό που μας μετέδωσε και μας εξορκίζει, εν ονόματι της κοινής πίστεως, να εξεγερθούμε εναντίον της βαρβαρότητος.
Μα όλα είναι μάταια. Οι χριστιανοί ηγεμόνες έχουν άλλες φιλοδοξίες. Ύστερα, οι Έλληνες δεν βρίσκονται μονάχα κάτω από την τουρκική τυραννία, αλλά είναι επίσης θύματα των δικών μας διαστροφών: της υπερπολυτέλειας, της ακολασίας, της οκνηρίας, της ασέλγειας, της αλαζονείας, της φιλαργυρίας, της φιλοπρωτίας, του μίσους και της κακίας».
Σχεδόν πέντε αιώνες αργότερα, σήμερα, τι έχει αλλάξει; Στην ουσία τίποτε. Εξακολουθούμε να τυραννιόμαστε από τα παραπάνω κι άλλα ακόμη, χωρίς να μας τυραννά ούτε Τούρκος, ούτε κάποιος άλλος λαός. Εμείς οι ίδιοι τυραννούμε τον εαυτό μας, τον αλυσοδένουμε, τον κρατάμε φυλακισμένο.
Ως πότε; Πόσος χρόνος χρειάζεται, άραγε;
Κλείνω με την ευχή να θυμώσουμε γρήγορα, να αφυπνιστούμε, να παλέψουμε με τα δεινά που μας κυριεύουν και να λυτρωθούμε.
Δήμητρα Παπαναστασοπούλου
επικοινωνείστε: bar_d@otenet.gr