Προχτές είχα καλεσμένους σε δείπνο δυο φιλικά ζευγάρια, εκ των οποίων τεσσάρων οι δυο ήταν χορτοφάγοι, που όμως έτρωγαν και ψάρι και αυγά. Κάθισα λοιπόν και σχεδίασα ένα μενού με μπόλικο ψάρι, από τα ορεκτικά -λακέρδα, ρεγγοσαλάτα, τσιροσαλάτα, ταραμοσαλάτα μέχρι ψαρόσουπα αυγολέμονο και ψάρι σαλάτα, με επιλογή σάλτσα μαγιονέζα, σκορδαλιά ροδίτικια ή λαδολέμονο. Για να προλάβω μερικούς που θα πουν πως “Α, αυτός τρώει ψαρούκλες ενώ ο κόσμος πεθαίνει της πείνας!”, δηλώνω υπεύθυνα πως τα ψάρια ήταν κατεψυγμένα (ωραιότατα) εκτός από ένα κιλό διάφορα πετρόψαρα, κυρίως σκορπιούς.
Τα λέω αυτά σαν εισαγωγή γιατί στις περί ιχθύων γαστριμαργικές μου περιπλανήσεις ανακάλυψα και κάτι ωραία για τους Ροδίτες προγόνους μας που όπως φαίνεται ήταν δεινοί ψαροφάγοι. Ακούστε, λοιπόν:
“Αν βρεις γαλέο στη Ρόδο και δε θέλουν να σου τον πουλήσουν, άρπαξέ τον και πάρε δρόμο. Ύστερα, να είσαι έτοιμος να πληρώσεις τις συνέπειες.” Αυτά τα λέει τον 4ο π.Χ. αιώνα ο Αρχέστρατος ο Γελώος, πατέρας της γαστρονομίας – γαστήρ+νόμος- στο ποίημά του “Ηδυπάθεια”.
Παρακάτω: “Θα σας πω για μια Ροδίτικη άποψη. Λένε πως στη Ρόδο αν κάποιος κοιτάζει τα ψάρια με λαχτάρα και αν του αρέσουν περισσότερο από κάθε άλλη σάρκα, τον θεωρούν ως εξαιρετικό άτομο. Αυτούς όμως που τους αρέσει το κρέας τους μέμφονται ως άξεστους και λαίμαργους. Αν έχουν δίκιο ή όχι δεν το εξετάζω.” Αιλιανός, 2ος αι. μ.Χ.
Και ο Αθηναίος στους “Δειπνοσοφιστές” τον 3ο μ.Χ. αιώνα: “… ας υποθέσουμε πως κάλεσες κάποιους Ροδίτες. Αμέσως μόλις μπούνε δωσ’ τους από την κατσαρόλα ένα σίλουρο (Σ.Σ. ψάρι ποταμίσιο) να τον φάνε ζεστό με το ζουμί του. Θα τους ευχαριστήσει περισσότερο από το να τους κέρναγες κρασί μοσχάτο”.
Μάρτυρας της αγάπης των Ροδιτών για τα ψάρια και την ποιότητα των γαλέων τους είναι το εικονιζόμενο ψηφιδωτό της όψιμης Ελληνιστικής περιόδου, εξαιρετικής τέχνης, που είδε πρόσφατα το φως στη διάρκεια ανασκαφών στη Νότια Ρόδο. Εικονίζει Ρόδιο αλιέα που κρατά έναν γαλέο. Η ακριβής τοποθεσία του ψηφιδωτού κρατείται μυστική από τους υπεύθυνους αρχαιολόγους, τους οποίους προβληματίζει η εκπληκτική ομοιότης του αλιέα με γνωστό Ροδίτη.
