Η γενική ούρων περιλαμβάνεται στις ετήσιες εξετάσεις προληπτικού ελέγχου ενηλίκων και παιδιών. Δεν δικαιούνται να την αμελούν όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό στη νεφρική νόσο αλλά και οι ηλικιωμένοι καθώς η εξέταση προειδοποιεί για σακχαρώδη διαβήτη και υψηλή αρτηριακή πίεση.
Τα ούρα στη φυσιολογική τους κατάσταση είναι διαυγή, χωρίς χρώμα, οσμή και μικρόβια. Η προσεκτική και σωστή συλλογή τους, με 12ωρη νηστεία και 24ωρη αποχή από το αλκοόλ, διασφαλίζει τα ακριβή αποτελέσματα της εξέτασης. Τα συνηθέστερα παθολογικά ευρήματα της γενικής ούρων είναι:
· Διαταραχές στο PH. Παθολογικές καταστάσεις που κάνουν τα ούρα πιο όξινα είναι ο πυρετός, η διάρροια, η έλλειψη καλίου, η ουρική αρθρίτιδα αλλά και συνήθειες, όπως η υπερβολική κατανάλωση κρέατος. Αντίστοιχα μπορεί να γίνουν πιο αλκαλικά εξαιτίας μικροβιακών φλεγμονών αλλά και της χορτοφαγίας.
· Η αυξημένη γλυκόζη και ο εντοπισμός σακχάρου στα ούρα πιστοποιούν την ύπαρξη διαβήτη.
· Η αιματουρία προειδοποιεί για νοσήματα του ουροποιητικού συστήματος (παθήσεις του προστάτη, λιθιάσεις και καρκινώματα), για λοιμώδη νοσήματα αλλά και για τη χρήση φαρμάκων όπως αντιβιοτικά, αντιπηκτικά και αναλγητικά.
· Το αυξημένο λεύκωμα μπορεί να υποδηλώνει την ύπαρξη διαβήτη, υπέρτασης, καρδιακής ανεπάρκειας, πυρετού, νεφρικής ανεπάρκειας κ.α
· Τα πυοσφαίρια ενοχοποιούνται για την ύπαρξη φλεγμονής στον οργανισμό που μπορεί να έχει λοιμώδη αίτια ή να προέρχεται από νοσήματα του νεφρού.
· Η πυκνότητα των ούρων αποκαλύπτει συνήθως εξωνεφρικά νοσήματα που συνοδεύονται από αφυδάτωση (υψηλός πυρετός, διάρροιες), μείωση της αιματικής ροής στο νεφρό (καρδιακή ανεπάρκεια, κίρρωση), πρόβλημα στην παροχέτευση του ούρου προς τα έξω (υπερτροφία προστάτη, ενδομητρίωση) ή αύξηση διαλυτών ουσιών των ούρων ( διαβήτης).
· Οι κρύσταλλοι και το αυξημένο τους μέγεθος προειδοποιεί για ενδεχόμενο σχηματισμό λίθων στο ουροποιητικό.