30 Μάρτη: σκότωσαν τον Μπελογιάννη, τον Καλούμενο, τον Μπάτση και τον Αργυριάδη και το είπαν εκτέλεση.
Σαν αύριο, ήταν ξημερώματα Κυριακής, δολοφόνησαν τον Νίκο Μπελογιάννη, τον Νίκο Καλούμενο, τον Δημήτρη Μπάτση και τον Ηλία Αργυριάδη και το ονόμασαν εκτέλεση. Οι αναγνώστες του Χαστουκόδεντρου γνωρίζουν ότι σ’ αυτό το μυθιστόρημα είναι συχνή η μνεία του Μπελογιάννη, της δίκης παρωδίας που προηγήθηκε και των συνεπειών που είχε όλη αυτή η τραγωδία στη συνείδηση των αγωνιστών της Αριστεράς. Παραθέτουμε, για την ιστορία του πράγματος, δυο χαρακτηριστικά αποσπάσματα. Οι σημειώσεις στο τέλος υπάρχουν και στο βιβλίο.
© φωτ.: Αρχείο Κων/νου Μεγαλοκονόμου.© φωτ.: Αρχείο Κων/νου Μεγαλοκονόμου.
…Έφτασε η ώρα που ο Μπελογιάννης, και ο κάθε μικρός ή μεγάλος Μπελογιάννης, θα έχει την τύχη των “κατασκόπων” Τζούλιους και Ίθελ Ρόζενμπεργκ.*1 Kατάσκοποι, πράκτορες του Eχθρού. Ποιος διηγείται το παραμύθι καλύτερα. Ζαχαριάδης. Tom Karamessines. Aδελφοί Σκούρας. Τζον Έντγκαρ Χούβερ. Secret Agent X-9. Λαυρέντι Μπέρια. Τζον Πιουριφόι. Τομ Πάπας. The big brother is watching you. Μία τους και μία μας. Έναν ήρωα κι έναν χαφιέ χρειαζόμαστε, έλεγε ο σύντροφος Ζαχαριάδης. Κάτι ήξερε κι αυτός. Δεν μπορεί. To get even. Φτάνει κι η ώρα του άτυχου Πλουμπίδη.
Τώρα που υπάρχει το ΝΑΤΟ μας
Χρειάζεται εδώ πέρα και κάτι πιο στέρεο, πιο σίγουρο, πιο ασφαλές to avoid unpleasant developments*2
Χρειάζεται μια γερή οργάνωση αντικομμουνιστών στον στρατό to avoid unpleasant developments
Χρειάζεται ένα αποτελεσματικότερο κύκλωμα πληροφοριοδοτών, κάτι σαν μια ελληνική CIA, να επανδρωθεί με ικανούς στρατιώτες, εκπαιδευμένους καταλλήλως στην όλη ΙΔΕΑ του ελευθέρου κόσμου – όπως αυτό το καλό παιδί που δικάζει τον Μπελογιάννη, πώς τον λένε, Papadopoulos, George Papadopoulos. Χρειαζόμαστε πραγματικά κάτι που να δουλέψει σε βάθος χρόνου. Η βασίλισσα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της. Εμείς κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας. Άντε να τελειώνουμε και μ’ αυτόν τον ηλίθιο φυματικό. Μην το καθυστερούμε άλλο το πράγμα.
Να μην με λένε εμένα Τζόνι Πιουριφόι αν δεν τους βάλω εγώ μυαλό, κομμούνια μπελογιάννηδες, συνοδοιπόροι κωλοβενιζέλοι, γερο-πλαστήρες, to avoid unpleasant developments, θα πεθάνετε όλοι!
Το Χαστουκόδεντρο, κεφ. “Συμμορίτες 1949-1954”, σ. 172-173.
———————————————
(Μιλάει η Μπέτι Αμπατιέλου)
…Τον Μάρτη του πενήντα δύο είχαν καθαρίσει τον Μπελογιάννη. Είχε κάνει μαζί με τον Τόνι στην Κέρκυρα λίγο πριν τον πάνε για τη δίκη. Τον θαύμαζε ο Τόνι. Του είχε μάθει ένα σωρό πράγματα, ο Νίκος, να διαβάζει πρώτα απ’ όλα. Κάναμε γι’ αυτόν ό,τι περνούσε απ’ το χέρι μας με τη Λίγκα, έκανε πολύς κόσμος τότε, τα ξέρεις. Για λίγους μήνες κόντεψα να τον ξεχάσω εντελώς. Τον Τόνι, λέω. Απίστευτο; Κι όμως έτσι ζούσαμε τότε. Ο Νίκος ήταν ο αγώνας μας, το μέλλον, τα πάντα. Είχε γίνει cause célèbre σε όλη την Ευρώπη. Αλλά, όταν το πράγμα μπλέχτηκε με τους ασύρματους, καταλάβαμε ότι αυτό ήταν το τέλος. Δεν υπήρχε γλιτωμός απ’ αυτό. Κατασκοπία. Ο Πλαστήρας μια σκιά. Δεν κυβερνούσε τη χώρα. Κι ένα δυο μήνες πριν την καταδικαστική απόφαση για τον Πλουμπίδη, στην Αμερική εκτέλεσαν τους Ρόζενμπεργκ. Καταλάβαμε. Μας την είχαν στημένη κανονικά. Αλλά ήταν αργά πια.
Το Χαστουκόδεντρο, κεφ. “Πηνελόπη”, σ. 180.
—————————————————-
* ΣΗΜ.:
1. Η Ethel Greenglass Rosenberg (1915-1953) και ο Julius Rosenberg (1918-1953) ήταν Αμερικανοί κομμουνιστές που καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν στις 19 Ιουνίου του 1953 με την κατηγορία «συνωμοσίας σε περίοδο πολέμου με στόχο την κατασκοπία». Οι κατηγορίες αφορούσαν την παράδοση πληροφοριών στην ΕΣΣΔ για την ατομική βόμβα. Που όμως ποτέ δεν αποδείχτηκαν. Γι’ αυτή την πρώτη εκτέλεση πολιτών για κατασκοπία στις ΗΠΑ του μακαρθισμού έγραψαν οι αμερικάνικοι Times στην επέτειο των 50 χρόνων από την εκτέλεση (19.06.2003): «Η υπόθεση Ρόζενμπεργκ ακόμα στοιχειώνει την Αμερικανική Ιστορία, υπενθυμίζοντάς μας την αδικία που μπορεί να προκληθεί όταν ένα έθνος καταλαμβάνεται από υστερία».
Η ψυχροπολεμική δίκη των Ρόζενμπεργκ ξεκίνησε τον Μάρτιο του 1951. Κι ενώ ένα τεράστιο κύμα συμπαράστασης εξαπλωνόταν σ’ όλον τον πλανήτη, όπου συμμετείχαν προσωπικότητες από τον Αινστάιν και τον Μπρεχτ έως τον Σαρτρ και τον Πικάσο, στην Ελλάδα, στη βάση παρόμοιου σχεδίου και με παρόμοιες κατηγορίες, δηλ. την “κατασκοπία” στήθηκε η αντίστοιχη δίκη για τον Μπελογιάννη και τους συντρόφους του που, μάλιστα, εκτελέστηκαν πριν από τους Ρόζενμπεργκ, τον Μάρτιο του 1952.
2. Στις 20 Οκτωβρίου του 1951, ο πρεσβευτής των Αμερικανών στην Ελλάδα Πιουριφόι, μια μόλις μέρα μετά την έναρξη της δίκης Μπελογιάννη, μια δυο μέρες πριν την ένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ και ελάχιστες μέρες πριν τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού υπό τους Πλαστήρα και Σ. Βενιζέλο, παραχωρεί συνέντευξη στα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία όπου μεταξύ των άλλων δίνει απροκάλυπτα ντιρεκτίβα στην υπό δημιουργία ελληνική κυβέρνηση να εφαρμόσει «μια σειρά από δύσκολα και συχνά αντιδημοκρατικά μέτρα προκειμένου να αποφύγει δυσάρεστες εξελίξεις»: US Ambassador John Purifoy in a speech today (20 October 1951) […] at a Propeller Club dinner, asked Greeks to double their efforts and their leaders to sacrifice their personal and partisan interests in the interests of the prosperity of the Greek people. The government, he emphasized, had an urgent duty to implement a series of difficult and often anti-democratic measures to avoid unpleasant developments.
Σας θυμίζει τίποτε όλο αυτό το σκηνικό;