Ύπουλη και χωρίς συμπτώματα η οστεοπόρωση συνήθως εντοπίζεται μετά κάποιο κάταγμα. Κι όμως μπορούμε να την αποφύγουμε!
Στην οστεοπόρωση το άτομο χάνει σταδιακά κόκαλο με αποτέλεσμα τα οστά του να γίνονται εύθραυστα με αποτέλεσμα να προκαλούνται κατάγματα ακόμη και από σχετικά «αθώους» τραυματισμούς. Τα μικρά κατάγματα των σπονδύλων μπορούν να αφαιρέσουν ύψος ή να δημιουργήσουν καμπούρα στην πλάτη. Ο κίνδυνος κατάγματος αυξάνεται 2 έως 3 φορές για κάθε δεκαετία μετά τα 50 έτη.
Ακόμη κι αν δεν πάσχουμε από οστεοπόρωση, στη μεσήλικη ζωή τα κόκαλα μας αρχίζουν σταδιακά να χάνουν την πυκνότητά τους. Οι γυναίκες πλήττονται μετά την εμμηνόπαυση γιατί οι ωοθήκες παύουν να παράγουν οιστρογόνα , που ισχυροποιούν τα κόκκαλα.
Η διάγνωση της οστεοπόρωσης γίνεται με τη μέτρηση της οστικής πυκνότητας μέσω ειδικής ακτινολογικής εξέτασης, η οποία είναι απλή και καλύπτεται από όλα τα ταμεία. Την εξέταση πρέπει να κάνουν όλες οι γυναίκες μεταξύ 50 και 65 ετών αλλά και οι άνδρες άνω των 70, αν δεν υπάρχουν ενδείξεις που επιβάλλουν να γίνει νωρίτερα.
Αν και όλοι κινδυνεύουμε να εμφανίσουμε οστεοπόρωση υπάρχουν προδιαθετικοί παράγοντες όπως το οικογενειακό ιστορικό, η υπερβολική κατανάλωση οινοπνεύματος- που ελαττώνει την ικανότητα των κυττάρων να παράγουν οστό- η κακή διατροφή με ανεπαρκή πρόσληψη ασβεστίου, το κάπνισμα –που μειώνει το επίπεδο των οιστρογόνων στις γυναίκες και μπορεί να προκαλέσει πρόωρη εμμηνόπαυση- η καθιστική ζωή, η έλλειψη οιστρογόνων, ή η χρήση στεροειδών για μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως για παράδειγμα κορτιζόνης. Επιβαρυντικά μπορεί να λειτουργήσουν προηγούμενα κατάγματα ενώ τον κίνδυνο της πτώσης αυξάνουν η πλημμελής όραση, νευρομυϊκές διαταραχές, ή φάρμακα που επηρεάζουν την ισορροπία . Ασθενείς με φλεγμονώδεις παθήσεις του μυοσκελετικού, γαστρεντερικού ή αναπνευστικού συστήματος, όσοι πάσχουν από χρόνια νεφρική νόσο ή έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση, έχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο για χαμηλή οστική πυκνότητα και κάταγμα.
Διατροφή με σωστή ποσότητα ασβεστίου από νεαρή ηλικία μπορεί να λειτουργήσει ως ασπίδα έναντι της οστεοπόρωσης. Γαλακτοκομικά προϊόντα, τυρί, και γιαούρτι είναι απαραίτητα για την πρόσληψη ασβεστίου περιέχεται επίσης στις σαρδέλες (με τα κόκαλα), στο ψωμί, (άσπρο και ολικής αλέσεως), στο σπανάκι , στο μπρόκολο αλλά και στα ξερά σύκα. Να σημειωθεί ότι το αποβουτυρωμένο γάλα περιέχει περισσότερο ασβέστιο σε σχέση με το πλήρες ενώ η μικρή κατανάλωση αλκοόλ ( έως 2 ποτήρια κρασί την ημέρα) συνδέεται με αυξημένη οστική πυκνότητα. Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ασβεστίου είναι 1.000 mg ή 1.500 mg αν είστε άνω των 60. Η άσκηση σε κάθε ηλικία είναι καθοριστικός παράγοντας κατά της οστεοπόρωσης.
Οι γυναίκες που υποφέρουν από οστεοπόρωση μπορούν υπό προϋποθέσεις να ακολουθήσουν θεραπεία υποκατάστασης με οιστρογόνα, που ελαττώνει την απώλεια του κόκαλου και βοηθά στην πρόληψη των καρδιακών παθήσεων. Ωστόσο υπάρχει πολύ μικρή αύξηση του κινδύνου για καρκίνο μαστού μετά μερικά χρόνια. Μπορεί επίσης να ακολουθήσουν φαρμακευτικές θεραπείες με καθημερινή πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D αλλά και ετισρονάτης και αλενδρονάτης –που ελαττώνουν τη φυσιολογική διαδικασία απώλειας οστού αλλά και καλσιτονίνης, μία ουσία που το σώμα παράγει φυσιολογικά και βοηθά τα κόκαλα να διατηρούνται υγιή.