Η νεφρική ανεπάρκεια γεννά σεξουαλικά προβλήματα
Η σεξουαλική δυσλειτουργία είναι συχνή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ). Επηρεάζεται μάλιστα από ποικίλους σωματικούς και ψυχολογικούς παράγοντες και συνοδές παθολογικές καταστάσεις. Το 40% των ανδρών και το 55% των γυναικών που κάνουν αιμοκάθαρση αναφέρουν δυσκολία στην επίτευξη οργασμού.
Οι άνδρες παρουσιάζουν μειωμένη λίμπιντο, δυσκολία στη διέγερση, πρόωρη ή καθυστερημένη εκσπερμάτωση. Αντίστοιχα είναι τα γυναικεία σεξουαλικά προβλήματα (μειωμένη λίμπιντο, δυσκολία στη σεξουαλική διέγερση, έλλειψη κολπικής λίπανσης, πόνος κατά την διάρκεια της επαφής και δυσκολία επίτευξης οργασμού). Ανωμαλίες του εμμήνου κύκλου και στειρότητα σημειώνονται συνήθως σε γυναίκες βρίσκονται στο τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας.
Το συνηθέστερο ψυχολογικό πρόβλημα είναι η κατάθλιψη που μειώνει τη λίμπιντο και το ενδιαφέρον για σεξουαλική δραστηριότητα.
Σεξουαλικές διαταραχές
Είναι δύσκολο να διευκρινιστεί ο βασικός υπεύθυνος παράγοντας για την σεξουαλική δυσλειτουργία. Για τον καθορισμό της θεραπείας πρέπει να λαμβάνονται υπόψη διάφορα ιατρικά προβλήματα που παρουσιάζουν οι ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια. Οι σεξουαλικές διαταραχές αυξάνουν παράλληλα με την επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας. Οι άνδρες παρουσιάζουν μεταβολές στη σύνθεση των ανδρογόνων, υπάρχει συχνά μείωση στο μέγεθος του όρχι και διαταραχή στη σπερματογένεση. Για τα χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης ενοχοποιούνται – αν υφίστανται εκ παραλλήλου – υποσιτισμός, παχυσαρκία, σακχαρώδης διαβήτης και υπέρταση. Στη στυτική δυσλειτουργία εκτιμάται ότι συμβάλουν και φάρμακα που χορηγούνται συχνά σε ασθενείς με ΧΝΝ (διουρητικά, αντιυπερτασικά, αντικαταθλιπτικά και αντιισταμινικά).
Σύμφωνα με μελέτες, το 20 έως 30% των ασθενών με νεφρική ανεπάρκεια πάσχει από κλινική κατάθλιψη (απαισιοδοξία, ανηδονία και θλίψη) που επηρεάζει ύπνο, όρεξη, επίπεδο δραστηριότητας και τη λίμπιντο με επιπτώσεις σε συζυγικές και οικογενειακές σχέσεις και την επαγγελματική δραστηριότητα. Τα αντικαταθλιπτικά ή η παρακολούθηση από ψυχίατρο μπορούν να βελτιώσουν την κατάσταση και τη σεξουαλική λειτουργία.
Τη σεξουαλική σχέση του ζευγαριού επηρεάζουν κοινωνικά απότοκα της ασθένειας όπως η αλλαγή ρόλων, η έλλειψη απασχόλησης, το μειωμένο εισόδημα, η αδυναμία βιοπορισμού της οικογένειας και η μειωμένη ψυχαγωγική και κοινωνική δραστηριότητα. Επιπρόσθετα, πολλοί ασθενείς σε αιμοκάθαρση, ανησυχούν για την εικόνα του σώματος τους και αισθάνονται λιγότερο επιθυμητοί από το σύντροφο τους.
Τι πρέπει να γίνει
Το σχέδιο θεραπευτικής προσέγγισης εξαρτάται από τον ακριβή καθορισμό της αιτίας της σεξουαλικής δυσλειτουργίας.
Για άνδρες και γυναίκες είναι σημαντικό να διερευνηθούν οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της σεξουαλικής δυσλειτουργίας. Είναι κρίσιμη για παράδειγμα, η κατάλληλη αντιμετώπιση των συζυγικών ζητημάτων. Κατά περιόδους καλό είναι να συνδυάζεται η φαρμακευτική αγωγή με οικογενειακή συμβουλευτική ή και ατομική συμβουλευτική ψυχοθεραπεία.
Η φαρμακευτική αγωγή βελτιώνει τη στυτική δυσλειτουργία που προκαλείται από ψυχογενείς και οργανικούς παράγοντες, σε άνδρες με τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας σε ποσοστό 35 έως 50% . Οι θεραπευτικές επιλογές για όσους δεν ανταποκρίνονται στην φαρμακευτική αγωγή είναι η ενδοσηραγγώδης έγχυση αλπροσταδίνης και η χρήση συσκευών κενού.