Ο Ηλίας Καραβόλιας είναι Οικονομολόγος με ειδίκευση Γενικής Θεωρίας και Οικονομικής Πολιτικής. Κατέχει Master of Arts από το European Institute of Philosophical Anthropology.
«Η πιο ισχυρή πολιτική μνήμη είναι το προσωπικό ταμείο. Αυτό αναπτύσσει ή αποδομεί τις κοινωνικές σχέσεις και τα πολιτικά πρωτόκολλα» γράφει ο Δ. Σεβαστάκης( ευρύτερο το νόημα από το απλουστευμένο «στην κάλπη ψηφίζει η τσέπη»)
Το πρόταγμα και το storytelling κάθε κόμματος στην πραγματικότητα δεν αφορά πολλούς. Κάθε απλήρωτος λογαριασμός, κάθε αναξιοπρεπής μισθός και συρρικνωμένο εισόδημα, είναι κίνητρο αντι-συστημικής ψήφου.
Σήμερα, το έχουμε ξαναπεί, οι παραδοσιακές γραμμές πολιτικού προτάγματος είναι εκτός εποχής. Και δυστυχώς σε μεγάλες ευρωπαϊκές κοινωνίες( Γαλλία, Ιταλία) άνοιξαν τεράστιο χώρο στον εθνικιστικό παροξυσμό( κάτι που το ζήσαμε εδώ μέσα στην δεκαετία της λιτότητας και ίσως αναδυθεί ξανά ως φαινόμενο).
Ο πληθωρισμός γίνεται στάσιμος, μόνιμος, έχει αντοχές που ξεπερνούν τις αποφάσεις και τα μέτρα. Ένας ακριβός μήνας για πολλά νοικοκυριά, προκαλεί ανατροπή προγραμματισμού. Αυτή η ανατροπή και η έλλειψη προοπτικής είναι που τρομάζει τις μάζες.
Ο κόσμος θέλει να βλέπει την στοιχειώδη εξισορρόπηση του μόχθου με την αμοιβή και τις δαπάνες. Ξέρει ότι είναι εντελώς παροδικό και μη βιώσιμο, το να επιδοτείται για αυτά που κατέβαλλε ή θα καταβάλλει για λίγο καιρό.
Αλλά αυτός είναι ο τρόπος που εξουσία και μιντιακό σύστημα, σε κάθε χώρα, εθίζουν τις μάζες να μην βλέπει την πηγή της ακρίβειας.
Να μην κατανοούν ότι στην ενεργειακή και στην αγροδιατροφική βιομηχανία κυριαρχούν τιμολογιακά και χρηματιστηριακά διεθνή ολιγοπώλια που με την σειρά τους κερδίζουν από ολιγοπωλιακές δομές της οικονομίας σε κάθε χώρα.
Δεν ξοδέψαμε περισσότερο λεφτά εδώ και 2,5 χρόνια που καταβάλλονται επιδόματα και οι κεντρικές τράπεζες μοίραζαν στο σύστημα χρήμα μηδενικού σχεδόν κόστους.
Δεν αυξήσαμε δαπάνες σε συγκεκριμένα αγαθά – άσχετα αν οι στατιστικές δείχνουν ανοδικά νούμερα ιδιωτικής κατανάλωσης- ώστε αυτά να γίνουν ακριβότερα.
Δεν είναι στην ουσία μόνο ο μηχανισμός προσφοράς-ζήτησης πίσω από την ακρίβεια και τις διαταραχές στις παραγωγικές και εφοδιαστικές αλυσίδες και το έντονο φαινόμενο της «μεγάλης παραίτησης».
Αυτό που καλύπτει ο πληθωρισμός είναι αυτό που σερνότανε κρυμμένο πίσω απο τα αρνητικά επιτόκια και την ύφεση λόγω της πανδημίας.
Αυτό που δυνάμωνε – μαζί με το χρέος- πίσω από τις κρατικές παρεμβάσεις ώστε να έχουμε ως νοικοκυριά και επιχειρήσεις εξασφαλισμένα τα βασικά αγαθά.
Και αυτό είναι η απαξίωση της εργασίας. Η συντονισμένη διεθνώς επίθεση- παρά τις οριακές ονομαστικές αυξήσεις κατώτατων μισθών- στην αμοιβή της απασχόλησης.
Αφαιρέστε από τον αυξημένο μισθό τον αυξημένο λογαριασμό του super market και θα το καταλάβετε.
Αφαιρέστε από τις αμοιβές των πελατών που εισπράττετε τον λογαριασμό ρεύματος και το κόστος καυσίμων, και επίσης θα το καταλάβετε.
Μπερδεύτηκαν οι έννοιες: τόσο με την πανδημία, την ενεργειακή κρίση και τώρα τον πόλεμο, όσο και με την απεριόριστη έκδοση χρήματος που δεν μπήκε στις οικονομίες αλλά γυρνούσε σε στοιχήματα χρηματιστηριακά δημιουργώντας υπερσυσσώρευση πλούτου.
Και οι έννοιες είναι νοήματα και βίος : άλλο ο μισθός, άλλο το εισόδημα, άλλο η πρόσοδος.
Διαφορετική η απασχόληση και οι αμοιβές του μισθωτού και του ατομικού μικρομεσαίου επιχειρηματία από αυτές του μεγαλοστελέχους και τους μετόχου σε μεγάλες επιχειρήσεις.
Τζίροι και περιουσίες άρχισαν πάλι να διαφέρουν έντονα (βόλευε τις κοινωνίες η εξομοίωση μέσα απο την απενοχοποίηση της κατανάλωσης).
Αλλά το αποτέλεσμα είναι ότι οι έντονες διαφορές κάνουν και τους ανθρώπους να διαφέρουν πολύ μεταξύ τους.
Και αυτό είναι μεγαλύτερο πρόβλημα από το οικονομικό….