Ο Ηλίας Καραβόλιας είναι Οικονομολόγος με ειδίκευση Γενικής Θεωρίας και Οικονομικής Πολιτικής. Κατέχει Master of Arts από το European Institute of Philosophical Anthropology
Απο τα ζωτικότερα ”όργανα” του ανθρώπινου σώματος είναι η τσέπη. Επικοινωνεί με τον εγκέφαλο πιο γρήγορα απο οποιοδήποτε άλλο μέρος του σώματος. Βασική πηγή άγχους, νευρώσεων, βίαιης και ενίοτε σχιζοειδούς συμπεριφοράς ( εγκληματικότητα).Την οποία τσέπη βέβαια, ο καπιταλισμός πανέξυπνα έβγαλε ”εκτός” της φυσικής μας υπόστασης και ουσιαστικά την έκανε προέκταση του χεριού ( ψηφιακά πορτοφόλια στα smartphones).
Όλη η συστημική βιοπολιτική, η παγκόσμια γεωπολιτική, οι διεθνείς κρίσεις κάθε είδους, προσβάλλουν άμεσα την τσέπη της μεγάλης μάζας σχεδόν παντού στον πλανήτη. Και για ακόμη μια φορά, δυστυχώς τα πάντα πλέον στο προσεχές μέλλον θα μας φαίνεται ότι ”κοστίζουν” – όχι ότι ”αξίζουν”.
Η ”ηγεμονία της αξίας” των πραγμάτων, των εμπειριών, της γνώσης φαίνεται να αντικαθίστανται- αν και είχε συμβεί απο καιρό- απο την ”ηγεμονία της τιμής”. Μια παγκόσμια αλγοριθμική μετάλλαξη μεταξύ προσφοράς ζήτησης /χρήματος, μεταξύ μόχθου και ανταμοιβής, σταδιακά και αθόρυβα απομειώνει την ”αξία” μέσω της διαρκούς ανατιμολόγησης των πάντων ( σαν να βλέπει κανείς μια μόνιμη χρηματιστηριακή κορδέλα τιμών που εναλλάσσονται με ραγδαίες ταχύτητες)
Σε αυτό ακριβώς το εννοιολογικό δίπολο αξίας-τιμής είναι που το οικονομικό υποκείμενο μπερδεύεται (money illusion το ονομάζει η αστική οικονομική θεωρία). Ένα υποκείμενο
που έζησε την λιτότητα απο τα μνημόνια, τους περιορισμούς απο την πανδημία, τώρα ενεργειακή κρίση και τον πόλεμο. Με όλα αυτά χάνει ακόμα και τις τελευταίες σταθερές του.
Τα έξοδα υπερβαίνουν των εσόδων (για την μεγάλη μάζα της κοινωνίας) όσες νοητικές λογιστικές πράξεις και αν εκτελέσει ο καθένας, όταν το μυαλό επανέρχεται απο την υπερπληροφοριακή έκθεση στα δρώμενα με νευροερεθίσματα που κυριολεκτικά καθηλώνουν το καθηλώνουν- αν και για την ακρίβεια πρόκειται για μηχανική καθυπόταξης.
Μέσα σε αυτή την εγκεφαλική συμφόρηση η λογική στριμώχνεται, και απο το χάσμα αναπαράστασης αξίας-τιμής των αγαθών (αλλά και απο το μόνιμο ελλειπτικό ισοζύγιο δαπανών-εισοδημάτων)αναδύεται μια νευρωτική καθήλωση, μια αδράνεια σκέψης και δράσης : οπότε και ένα αίσθημα ανασφάλειας, φόβου και πανικού εγκαθίσταται στον ψυχισμό.
Ειδικά τώρα αυτό το αίσθημα αυξήθηκε κατακόρυφα αφού πέρασε πλέον αρκετός καιρός απο την έναρξη του πολέμου και οι εικόνες στην οθόνη τον έχουν μετατρέψει σε ένα διαρκές δραματικό θέαμα που εκπέμπει κατάθλιψη( ενώ στο ξεκίνημα προκαλούσε τρόμο και μούδιασμα) και ταυτόχρονα συγχέει στον κοινό νου τον οικονομικό πόλεμο της καθημερινότητας με την βία των βομβαρδισμών και των όπλων. Άλλωστε πάντα ο θάνατος απωθεί το οικονομικό άγχος και έτσι συντελείται μια ριζική μετατόπιση του Πραγματικού, αφού διακτινίζεται νοητικά το πρόβλημα της ακρίβειας και των μειωμένων εισοδημάτων.
Απωθείται στο άπειρο το άγχος απο τις απλήρωτες δόσεις, τους ακριβούς λογαριασμούς, τους χαμηλούς μισθούς, τα περιορισμένα έσοδα. Οι βόμβες που βλέπει συχνά-πυκνά μέσα στο βίο του ο άνθρωπος (σήμερα πλέον σχεδόν σε ζωντανή μετάδοση στην οθόνη του κινητού του) αντικαθιστούν προσωρινά τις εγκεφαλικές αριθμητικές πράξεις σχετικά με την καθημερινότητα και τα λεφτά που λείπουν (για τους περισσότερους, όχι για όλους φυσικά).
Ο καπιταλισμός στο ανώτατο στάδιο του (ιμπεριαλισμός) καθοδηγούμενος απο ισόβιους παρανοϊκούς ηγέτες, στρατιωτικά και βιομηχανικά συμφέροντα, γίνεται σκοπικός και εκκρίνει οντολογική αβεβαιότητα ώστε να μειώνει την αντιληπτική μας ικανότητα σχετικά με τον μόνιμο ιμπεριαλισμό του κέρδους (και της απόσπασης υπεραξίας) που πηγάζει απο την απαξιωμένη εργασία μας και την μειωμένη αγοραστική μας δύναμη. Η κατανάλωση εικόνων θανάτου αντικαθιστά την μειωμένη λόγω ακρίβειας κατανάλωση εμπορευμάτων. Άλλωστε τόσο ακριβοθώρητο εμπόρευμα σαν τον φόβο δεν βρήκε ποτέ το σύστημα μέσα στην Ιστορία…