Το ψαλίδι και η κουτάλα, του Χρήστου Χωμενίδη

Ο Χρήστος Χωμενίδης είναι Συγγραφέας

Μόνο στη Ρόδο: Αποστόλου Παύλου 50 (Ανάληψη)-Βενετοκλέων (Στάδιο ΔΙΑΓΟΡΑΣ)-Ρόδου-Λίνδου (ύψος ΙΚΑ)-Λεωφόρος Κρεμαστής – Πηγές Καλλιθέας (από Μάιο-Οκτώβριο) & catering Γάμοι-Βαπτίσεις, Συνέδρια, Εκδηλώσεις

Σε θέμα της ημέρας ανεδείχθη το πρόγραμμα «ενίσχυσης των επιχειρήσεων έκδοσης εφημερίδων πανελλήνιας κυκλοφορίας», το οποίο θέσπισε η προηγούμενη κυβέρνηση και επρόκειτο να εφαρμόσει η νυν, «σε μια προσπάθεια στήριξης του κλάδου».

Ευθύς μόλις δημοσιεύθηκε ο κατάλογος των ωφελούμενων, ο Σύριζα -ως αξιωματική πλέον αντιπολίτευση- λησμόνησε, όπως το συνηθίζει, τον προ πενταμήνου εαυτό του. Άστραψε και βρόντηξε. «Η Νέα Δημοκρατία» ισχυρίστηκε «συνδράμει γενναιόδωρα το βορβορώδες “Μακελειό” και ας αποκλείονται ρητά από την ενίσχυση όσα ΜΜΕ εισάγουν ή προάγουν διακρίσεις βάσει φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού! Δίνει λεφτά στην “Κιβωτό της Ορθοδοξίας” σάμπως να πρόκειται για έντυπο ποικίλης ύλης! Στηρίζει με το ίδιο ακριβώς ποσό την “Καθημερινή” των τριακοσίων εννέα και τον “Δρόμο της Αριστεράς” του ενός εργαζόμενου! Αίρει ακόμα και την υποχρέωση τού ευεργετούμενου μέσου να είναι φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμερο!»

Μετά τον σάλο που δημιουργήθηκε, το όλο πρόγραμμα ανακλήθηκε, προς το παρόν τουλάχιστον. Ορθώς. Περιλαμβάνεται στα πλεονεκτήματα της σημερινής κυβέρνησης να τείνει ευήκοον ους -έστω και με καθυστέρηση- στις αντιδράσεις τής κοινής γνώμης.

Αξίζει ωστόσο να σταθούμε στην αντίληψη από την οποία διαχρονικά εμφορείται η εν Ελλάδι πολιτική εξουσία: απέναντι στα ΜΜΕ -συμπολιτευόμενα και αντιπολιτευόμενα, κυρίως ίσως απέναντι στα δεύτερα- οφείλεις να δείχνεσαι γαλαντόμος. Να τα θωπεύεις για να σε επαινούν. Έστω για να σε ανέχονται…

Τρέφουν οι εκάστοτε κυβερνώντες την πεποίθηση πως τα ΜΜΕ έχουν συλλήβδην ιδιοσυγκρασία μαντρόσκυλων. Χαδιάρικα οσάκις είναι χορτάτα, αιμοβόρα όταν πεινάνε.
Στην πορεία τους προς την κατάληψη της εξουσίας, τα κόμματα αντιμετωπίζουν τον Τύπο ως συμμάχο, ως εργαλείο ακριβέστερα. Άπαξ και εκπορθήσουν το Μέγαρο Μαξίμου, τον βλέπουν σαν αναγκαίο κακό. Ονειρεύονται αν όχι να τον φιμώσουν, τουλάχιστον να τον ελέγξουν.

Σε παλαιότερες αποφράδες εποχές, λειτουργούσε η Υπηρεσία Λογοκρισίας, από την έγκριση της οποίας έπρεπε να περνάει οτιδήποτε δημοσιευόταν – από τις ειδήσεις και τα άρθρα μέχρι τους στίχους των τραγουδιών. Η Μεταπολίτευση ξόρκισε μεν το «ψαλίδι». Αποπειράθηκε δε επανειλημμένα να το αντικαταστήσει με την «κουτάλα».

Ακόμα και πρωθυπουργοί οι οποίοι σε κάθε δεύτερη φράση τους υμνούσαν τη δημοκρατία και σε κάθε τρίτη την ελευθεροτυπία δεν σταματούσαν να παραπονούνται πως οι δημοσιογράφοι συστηματικά τούς αδικούν, αν όχι τους καταδιώκουν. Ότι τα ΜΜΕ μεροληπτούν εναντίον τους. Ένας καημός τούς έτρωγε. Να αποκτήσουν τις δικές τους εφημερίδες. Τα αφοσιωμένα τους κανάλια.

Η άλωση της «τέταρτης» λεγόμενης «εξουσίας» επιχειρήθηκε επανειλημμένα, πιο πρόσφατα από τον Σύριζα μέσω φίλων του επιχειρηματιών με βοσκοτόπια στην Ιθάκη. Απέτυχε πάντοτε παταγωδώς. Εκείνη μάλιστα η αποτυχία σήμαινε, κατά κανόνα, και την αρχή τού τέλους τής κυβέρνησης…

Μα και να κατάφερναν κάποιοι «λαοπρόβλητοι εθνοσωτήρες» να επιβληθούν με το καρότο και με το μαστίγιο στα ΜΜΕ, ο τελικός τους στόχος, ο έλεγχος της κοινής γνώμης, και πάλι δεν θα τελεσφορούσε. Για δύο λόγους.

Ο Τύπος αφενός μοιάζει ανατομικά (για καλή μας τύχη) με τη Λερναία Ύδρα. Ένα κεφάλι τού κόβεις, δυό φυτρώνουν. Ένα στόμα τού κλείνεις, πέντε σε ξεκουφαίνουν. Και στους σκληρότερους καιρούς -υπό τυραννία ή ξένη κατοχή- το μήνυμα διαμαρτυρίας, το κάλεσμα σε εξέγερση έφτανε τελικά στους παραλήπτες του. Δημοσιογράφοι, σχολιαστές, επιφυλλιδογράφοι έβρισκαν πάντα τον τρόπο να εκφραστούν, με όπλο συχνά τη σάτιρα και τους υπαινιγμούς που δεν αντιλαμβάνονταν οι αποβλακωμένοι λόγω αλλαζονείας κρατούντες. Υπήρξαν ασφαλώς ανέκαθεν και εκείνοι που συνθηκολόγησαν και εκείνοι που (αυτό)ευνουχίστηκαν και κατήντησαν βασιλικότεροι του βασιλέως. Όσο όμως πιο πειθήνιος ήταν ο λόγος τους, τόσο πιο απαρατήρητος περνούσε. Οι ίδιοι τελικά αυτοακυρώθηκαν. Έγιναν κύμβαλα αλαλάζοντα, θορυβώδεις ντενεκέδες.

Αυτό ακριβώς είναι το δεύτερο και μοιραίο σφάλμα των κυβερνώντων που φιλοδοξούν να εναγκαλιστούν με τον τρόπο τού βόα τα ΜΜΕ. Φαντάζονται πως η κοινωνία παίρνει «γραμμή». Ότι η αντίληψη των πολιτών σχετικά με τη ζωή τους -την καθημερινότητα, τα προβλήματα και τα κρίσιμα διλήμματα- διαμορφώνεται απολύτως από όσους γράφουν ή μιλούν στα ραδιόφωνα και στις τηλεοράσεις. Κάτι τέτοιο δεν ίσχυε ποτέ, πόσω δε μάλλον στον καιρό του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Αποδίδει ο Σύριζα την ήττα του στις πρόσφατες εκλογές στον πόλεμο που δέχθηκε από τα εχθρικά ΜΜΕ, από τα «βοθροκάναλα της διαπλοκής» όπως τα αποκαλούν αρειμάνιοι αγωνιστές σαν τον Παύλο Πολάκη.

Λησμονεί ο Σύριζα ότι το καλοκαίρι του 2015, όταν πράγματι το σύνολο σχεδόν του Τύπου είχε ταχθεί υπέρ του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα, οι εκλογείς δεν τον αγνόησαν απλώς. Εξωθήθηκαν προς το ΟΧΙ. Οι κοινωνίες αναδεικνύουν πολιτικές και πνευματικές ηγεσίες, ετούτο όμως δεν σημαίνει ότι υπογράφουν σύμφωνο υποταγής σε αυτές. Χαίρονται αντιθέτως να τις περιφρονούν -ακόμα και να τις χλευάζουν- οσάκις κρίνουν. Ο διάσημος Βρεττανός ηθοποιός Χιού Γκραντ έκανε δημόσια έκκληση εναντίον του Μπρέξιτ. Έφερε έτσι, άθελα του, άφθονες ψήφους στον Μπόρις Τζόνσον. Το ίδιο και οι σταρ του Χόλυγουντ που αναθεμάτισαν τον Ντόναλντ Τραμπ. Ας μη μιλήσουμε για τους δικούς μας καλλιτέχνες και συγγραφείς, εμού μη εξαιρουμένου…

Εν κατακλείδι: ο Τύπος, η διανόηση, η τέχνη ούτε ποδηγετείται ούτε ποδηγετεί.

Είναι αυτός λόγος -για να επιστρέψουμε στην είδηση της ημέρας- να μην ενισχυθούν τα ΜΜΕ, τα οποία αναμφισβήτητα αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες; Όχι βέβαια.

Αφού το κράτος στηρίξει την υγεία και την παιδεία, αφού υφάνει ένα γερό δίχτυ ασφαλείας για τις ευπαθέστερες κατηγορίες του πληθυσμού, αφού μοχλεύσει την οικονομία και την αγορά, μπορεί και πρέπει να σταθεί αρωγός και στους χειμαζόμενους κλάδους. Στον Τύπο. Στο θέατρο και στον κινηματογράφο, ιδίως τον μη εμπορικό. Στις δημοτικές βιβλιοθήκες…-