Το τελευταίο 48ωρο γίναμε μάρτυρες μίας αλληλουχίας γεγονότων, τα οποία εκ πρώτης όψεως, δείχνουν ότι πρόκειται για ένα ξέσπασμα βίας, ακροδεξιάς έμπνευσης και προέλευσης. Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι όπως δείχνουν εκ πρώτης όψεως.
Το τοπίο
Τα δυτικά Βαλκάνια εδώ και χρόνια αποτελούν το πεδίο μίας γεωπολιτικής διελκυστίνδας μεταξύ των Δυτικών δυνάμεων (ΗΠΑ – ΕΕ) από τη μία πλευρά και της Ρωσίας από την άλλη, ενώ ιδιαίτερες φιλοδοξίες τρέφει και η Τουρκία ως προστάτιδα δύναμη των μουσουλμανικών πληθυσμών της περιοχής.
Αξίζουν να επισημανθούν τα παρακάτω γεγονότα: α) τον Οκτώβριο του 2016 ματαιώθηκε έπειτα από παρέμβαση των ΗΠΑ πραξικόπημα στο Μαυροβούνιο, β) πριν 2 μήνες απολύθηκε και συνελήφθη ανώτερος δημόσιος λειτουργός – συνεργάτης του Υπουργικού Συμβουλίου της Σερβίας με την κατηγορία της κατασκοπίας υπέρ της Ρωσίας, γ) σερβική τράπεζα που ελέγχεται από τον ρωσικό ενεργειακό κολοσσό Rosneft εξαγόρασε μετοχοποιώντας τα χρέη της μεγαλύτερης αλυσίδας λιανεμπορίου της Κροατίας, δ) τις ημέρες ανάληψης της προεδρίας από την Βουλγαρία, οργανώθηκαν διαδηλώσεις «κατά της διαφθοράς»από παραεκκλησιαστικές οργανώσεις, ποδοσφαιρικούς συλλόγους και φιλορωσικά σωματεία.
Η αλληλουχία των γεγονότων
Η εμφάνιση οργανωμένου όχλου, ο ξυλοδαρμός του δημάρχου Θεσσαλονίκης κ. Μπουτάρη και η συνακόλουθη αποστροφή ενός μόνο τμήματος της κοινής γνώμης, είναι αποτέλεσμα μίας καλά σχεδιασμένης εκστρατείας παραπληροφόρησης και χειραγώγησης της κοινής γνώμης.
Αφετηρία αυτής της εκστρατείας ήταν η φήμη ότι ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης έδωσε άδεια για την πραγματοποίηση gay pride την 19η Μαίου, Ημέρα εορτασμού των διώξεων κατά του ποντιακού ελληνισμού.
Μερικές ημέρες νωρίτερα, δύο δημοτικοί σύμβουλοι της Δεξιάς, οι οποίοι διακρίνονται για την ιταμή τους συμπεριφορά έναντι του δημάρχου είχαν αρχίσει να διαδίδουν αυτή τη φήμη. Αμέσως και ως εκ θαύματος, η «είδηση» διαδόθηκε μέσα από ένα εκτεταμένο δίκτυο ιστοσελίδων, blogs, ραδιοφωνικών εκπομπών. Ο στόχος ήταν απλός: ο επηρεασμός του ποντιακού πληθυσμού, ο οποίος εδώ και χρόνια μέσω ενός πολυάριθμου δικτύου συλλόγων, ομοσπονδιών, χορευτικών συγκροτημάτων κλπ, έχει δημιουργήσει ένα πανίσχυρο λόμπι και ένα «πειθαρχημένο» εκλογικό σώμα. Ιδιαίτερο ρόλο διαδραματίζει το κομμάτι εκείνο που έχει σχέση με τους επαναπατρισθέντες από την πρώην Σοβιετική Ένωση και, κυρίως, από τις δημοκρατίες του Βόρειου Καυκάσου.
Ως μέσο επηρεασμού, επιπλέον, χρησιμοποιήθηκε ένα απόσπασμα 21 δευτερολέπτων από μία 7λεπτη συνέντευξη του δημάρχου, η οποία είχε δοθεί προ ενός έτους. Τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν ήταν εκτός των blogs και των ραδιοφωνικών εκπομπών, οι πολυάριθμες ομάδες εθνικιστικού περιεχομένου στο facebook. Το πετυχημένο όντως αποτέλεσμα αυτής της εκστρατείας το είδαμε στις τηλεοπτικές οθόνες. Ήταν ένα αποτέλεσμα όνειδος για οποιαδήποτε στοιχειωδώς πολιτισμένη χώρα. Πιο πολύ έμοιαζε με εικόνες μιας θεοκρατούμενης ανατολικής δεσποτείας, μοντέλο διακυβέρνησης που γοητεύει ιδιαίτερα συγκεκριμένα τμήματα του πληθυσμού.
Η μεθοδολογία
Η μεθοδολογία της εκστρατείας έχει πολλά κοινά σημεία και ομοιότητες με εκείνη των ενδιάμεσων αμερικανικών εκλογών, όταν λίγες ημέρες πριν την διεξαγωγή τους, μέσω των σελίδων κοινωνικής δικτύωσης, είχαμε μία διασπορά ψευδών ειδήσεων ή προβοκατόρικων διαφημίσεων, που αποσκοπούσαν στην πρόκληση αντιπαράθεσης μεταξύ των διαφόρων κοινωνικών ομάδων και εθνικών μειονοτήτων, με βάση αμφιλεγόμενα ζητήματα όπως η οπλοκατοχή, η παρουσία των έγχρωμων στην πολιτική ζωή, τα δικαιώματα της ΛΟΑΚΤΙ κοινότητας κλπ. Μετά από έρευνα της αρμόδιας επιτροπής του αμερικανικού Κογκρέσου και με τη συνδρομή των εταιρειών Facebook, Twitter, Instagram κατέστη δυνατός ο εντοπισμός και η ιχνηλάτηση των λογαριασμών απ’ όπου ξεκίνησε το τσουνάμι των αναρτήσεων.
Θα είχε τεράστιο ενδιαφέρον, αν κάποια ελληνική υπηρεσία έκανε κάτι αντίστοιχο.
Ο στόχος
Βασικός στόχος της εκστρατείας αποσταθεροποίησης μέσω της παραπληροφόρησης είναι ο κλονισμός της εμπιστοσύνης στο πολιτικό σύστημα, στις βασικές αρχές και αξίας της Δημοκρατίας και της ανοιχτής κοινωνίας. Οι βολές δεν είναι άμεσες και ευθείς, μα προγραμματίζονται με βάση τα θεωρούμενα αδύναμα σημεία του «αντιπάλου». Έτσι, βλέπουμε μια έντονη δραστηριότητα όσον αφορά στα ατομικά δικαιώματα με επίκληση των «παραδοσιακών αξιών»της κοινωνίας, της θρησκευτικής πίστης. Παράλληλα, υποσκάπτεται το θεμελιώδες πλαίσιο των συστημικών κομμάτων, τα οποία αναπόφευκτα περιλαμβάνουν και ακραία στοιχεία με σκοπό να τα ελέγχουν και να τα ενσωματώνουν στο πολιτικό σύστημα, ελαχιστοποιώντας τις τριβές, πράγμα που τα τελευταία 40 και πλέον χρόνια, έκαναν με επιτυχία τόσο το ΠΑΣΟΚ, όσο και η ΝΔ.
Ας δούμε τώρα μερικά από τα μη προφανή αποτελέσματα – κέρδη.
Οι κερδισμένοι
Κερδισμένος είναι ο Σύριζα γιατί προσπάθησε και εν μέρει κατάφερε να εξισώσει την βία με την ακροδεξιά, ενώ δεν έχει καταδικάσει ποτέ τη βία που προέρχεται από τους κόλπους του και τους συνεργαζόμενους ακτιβιστές. Την ίδια στιγμή, άρχισε να χρησιμοποιεί στην γκρίζα προπαγάνδα του το «φάντασμα»της μετεμφυλιακής Δεξιάς, προσπαθώντας να τρομάξει τους κεντρώους και κατά κύριο λόγο αντιδεξιούς, παραδοσιακούς ψηφοφόρους.
Κερδισμένη είναι η ακροδεξιά που επανήλθε στο προσκήνιο ως δυναμικός αντισυστημικός παίκτης εναντίον όλων των «διεφθαρμένων και εθνοπροδοτών πολιτικών». Ταυτόχρονα, ένα κομμάτι της ακροδεξιάς που ναυλοχεί στο κόμμα της Ν.Δ. «δείχνει τα δόντια» του στην ηγεσία, προκαλώντας ρήγματα στην εικόνα και την πολιτική του κόμματος. Φυσιολογική συνέπεια μετά την πραγματοποίηση του «συλλαλητηρίου» για το μακεδονικό, όπου ήταν το πρώτο crash test της συγκεκριμένης εκστρατείας παραπληροφόρησης και αποσταθεροποίησης.
Κερδισμένο είναι εκείνο το τμήμα του πολιτικού προσωπικού αλλά και του εκλογικού σώματος που έχει συνδέσει την πορεία και την τύχη του με εισαγόμενα μοντέλα αυταρχικής διακυβέρνησης.
Κερδισμένο είναι εκείνο το τμήμα των ελληνικών ελίτ που έχουν συνδέσει την ύπαρξη και την ευημερία τους με την απομάκρυνση της χώρας από την Ευρωζώνη και τους δυτικούς θεσμούς.
Κερδισμένες είναι παρά- εκκλησιαστικές, παρά-στρατιωτικές ιστοσελίδες, οι οποίες εδώ και αρκετά χρόνια είναι τα οχήματα της «αντισυστημικής» προπαγάνδας, που είδαν την αναγνωσιμότητα, την διείσδυση και την επιρροή τους να ανεβαίνουν σε συγκεκριμένα γεωγραφικά και κοινωνικά στρώματα.
Χαμένοι
Χαμένο είναι στο σύνολο του το πολιτικό σύστημα και κυρίως τα κόμματα του συνταγματικού, δημοκρατικού, ευρωπαϊκού τόξου που πιάστηκαν απροετοίμαστα σε μία τέτοια επίθεση. Είναι προφανές πως κανένα από τα υπάρχοντα δεν διαθέτει μηχανισμό παρακολούθησης και καταγραφής τέτοιων κινήσεων, ενώ πόρρω απέχουν από την αξιοποίηση του νέου διαδικτυακού τοπίου με τρόπο αποτελεσματικό.
Χαμένη είναι η ΝΔ που εμμέσως της χρεώνεται το «ακροδεξιό μέτωπο»αφού πρωτοστάτησαν σε αυτό εκλεγμένοι με την σημαία της δημοτικοί σύμβουλοι της Θεσσαλονίκης, ο πρώην νομάρχης, ενώ οι δηλώσεις αυτοδιοικητικών στελεχών (Δήμαρχος Άργους, δημοτικός σύμβουλος Καβάλας κ.ά).
Υπ’ αυτή την έννοια θα πρέπει να σημειώσουμε πως βασικός στόχοςτης εκστρατείας ήταν η μείωση της εκλογικής επιρροής της ΝΔ σε μία εποχή, όταν όλες οι δημοσκοπήσεις την φέρουν ως πιθανή επικρατούσα στις ερχόμενες εκλογές. Ο στόχος είναι απλός, μια κάτω του προσδοκώμενου εκλογική νίκη της ΝΔ, θα σημαίνει περίοδο αστάθειας και αναποφασιστικότητας, δίνοντας έτσι πολύτιμο χρόνο σε εκείνους που δεν επιθυμούν την σταθεροποίηση στα Δυτικά Βαλκάνια. Επιπλέον, μία ασταθής κυβέρνηση στην Ελλάδα, η προοπτική διαδοχικών εκλογικών αναμετρήσεων, δημιουργούν αντίστοιχο κλίμα αστάθειας και προβληματισμού στην Ε.Ε. Τέλος, μία αδύναμη και ασταθής διακυβέρνηση στην Ελλάδα, θα έδινε την ευκαιρία σε πολλούς να προσπαθήσουν να ασκήσουν επιρροή προς μία κατεύθυνση απομάκρυνσης από την ΕΕ και τους δυτικούς αμυντικούς θεσμούς.
Χαμένοι είναι οι ίδιοι οι Πόντιοι, ένα περήφανο, φιλοπρόοδο κομμάτι του Ελληνισμού, το οποίο έγινε άθυρμα στα χέρια τυχοδιωκτών εκπροσώπων του, αλλά και ενεργούμενων δυνάμεων που όχι μόνο δεν επιθυμούν το καλό του τόπου και της πατρίδας, αλλά απεναντίας, επιθυμούν την διαιώνιση της κρίσης ως εργαλείου άσκησης πιέσεων.
Χαμένοι, τέλος είναι οι πολίτες της χώρας που βλέπουν την καθημερινότητά τους να μετατρέπεται σε ένα ζοφερό πεδίο Δυστοπίας με σκοτεινό μέλλον και απουσία κάθε ελπίδας βελτίωσης της ζωής του.
Επιμύθιο
Η γεωπολιτική είναι ένα παιχνίδι που έχει στοιχεία από το σκάκι και το μπιλιάρδο. Αν στο πρώτο, το καθοριστικό στοιχείο είναι η στρατηγική βάθους, στο δεύτερο, το πιο εντυπωσιακό στοιχείο είναι οι καραμπόλες.
Ο Δημήτρης Τριανταφυλλίδης είναι συγγραφέας και μεταφραστής.
* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του. Δημοσιεύεται και στο JAG.GR
The article expresses the views of the author
iPorta.gr