Δήμητρα Παπαναστασοπούλου
Φίλες και φίλοι,
Οι ναύαρχοι Codrington και de Rigny δεν είχαν ιδέα πώς θα πραγματοποιούνταν η παρέμβασή των στόλων τους ανάμεσα στους εμπόλεμους (Έλληνες και Τούρκους) χωρίς να υπάρξει ένοπλη σύγκρουση. Ο Άγγλος πρωθυπουργός George Canning, εμπνευστής της Τριμερούς, πέθανε στις 8 Αυγούστου 1827, αφήνοντας μετέωρη την δική του πολιτική και χωρίς να υπάρχουν έγγραφες και συγκεκριμένες εντολές για την πρακτική εφαρμογή της συμφωνίας, παρά μόνον κάποιες αόριστες οδηγίες για ένοπλη παρέμβαση και επίτευξη ειρήνευσης χωρίς εχθροπραξίες. Την σύγχιση αποκαλύπτει το έγγραφο του Άγγλου πρεσβευτή στην Κωνσταντινούπολη σχετικά με τις επιβαλλόμενες ενέργειες των συμμαχικών στόλων:
«Χωρίς αμφιβολία πρέπει να κρατηθείτε ουδέτεροι. Ούτε με τον ένα ούτε με τον άλλο από τους εμπολέμους. Πρέπει να παρεμβάλετε τις δυνάμεις σας ανάμεσά τους και να επιβάλετε ειρήνη με την τρόμπα μαρίνα, αν είναι δυνατόν, με τα κανόνια σας αν δεν υπάρχει άλλη λύση».
Και ο Γάλλος ναύαρχος de la Graviere σχολιάζει: «όταν οι πρεσβευτές γράφουν τέτοια πράγματα στους ναυάρχους, δεν μπορεί κανείς να απορήσει που στην πρώτη ευκαιρία τα κανόνια εκπυρσοκροτούν μόνα τους».
Ως στρατιωτικός έχει δίκιο. Οι στρατιωτικοί εκτελούν εντολές με ακρίβεια και πειθαρχία. Αγνοούν τις παραλλαγές, τις εναλλαγές και τις παλινδρομήσεις των διπλωματικών.
Και, φυσικά, οι δύο αρχηγοί των στόλων (ο Ρώσος δεν είχε φθάσει ακόμη) αντιλαμβάνονταν απόλυτα τον κίνδυνο. Για να προλάβουν καταστάσεις, έστειλαν έκτακτους απεσταλμένους στον Μωχάμετ Άλι της Αιγύπτου, να μην εκπλεύσει ο στόλος που προοριζόταν για το τελικό πλήγμα εναντίον των Ελλήνων για να αποτραπεί η σύγκρουση. Αλλά έφθασαν αργά- ο στόλος (92 καράβια) είχε αποπλεύσει…
Επιπλέον, οι Άγγλοι έστειλαν μυστικά τον Craddock στην Αλεξάνδρεια, με σκοπό να αποτρέψει την εκστρατεία του αιγυπτιακού στόλου, με αντάλλαγμα την αναγνώριση της ανεξαρτησίας του από την Αγγλία- κάτι που ήθελε πολύ ο Μωχάμετ Άλι. Αν πετύχαινε το αγγλικό σχέδιο, θα υπερφαλαγγιζόταν η Γαλλία και η ισορροπία στην περιοχή θα ανατρεπόταν εις βάρος της. Αλλά κι αυτός έφθασε αργά…
Συγρόνως, ο Άγγλος και ο Γάλλος ναύαρχος δέχονται διαταγή από τους τρεις πρεσβευτές να απαιτήσουν από τους Τουρκοαιγυπτίους αποχή από κάθε ναυτική εκστρατεία εναντίον των Ελλήνων, άλλως θα αντιμετωπίσουν πολεμική αναμέτρηση.
Ήταν η 22η Σεπτεμβρίου όταν ο de Rigny συνάντησε τον Ιμπραήμ (γιο του Μωχάμετ Άλι)και τού γνωστοποίησε το περιεχόμενο της Συνθήκης του Λονδίνου. Τρεις μέρες αργότερα, γίνεται συνάντηση και των τριών (Codrington, de Rigny και Ιμπραήμ). Οι ναύαρχοι δήλωσαν αποφασισμένοι να επιβάλουν ανακωχή και να καταστρλεψουν τον οθωμανικό στόλο, αν αντιταχθούν. Η απάντηση του Ιμπραήμ ήταν ότι είναι υπηρέτης της Πύληςκαι έλαβε εντολή να συνεχίσει τον πόλεμο στον Μοριά και να τον τερματίσει με μια αποφασιστική επίθεση κατά της Ύδρας, υποσχόμενος να στείλει ταχυδρόμους και στην Πόλη και στην Αλεξάνδρεια και, μέχρι να λάβει απαντήσεις ο στόλος θα παρέμενε στο Ναυαρίνο.
Οι εξελίξεις που ακολούθησαν ήταν απροσδόκητες και ραγδαίες. Η επικοινωνία της εποχής δεν επέτρεπαν άμεση επαφή για συνεννοήσεις και νέες εντολές, αναγκάζοντας τους ναυάρχους να δράσουν με δική τους πρωτοβουλία.
Ωστόσο, είχε μπει ο Οκτώβριος, ο χειμώνας πλησίαζε και ήταν πολύ δύσκολο να κρατηθούν τα πολεμικά πλοία στο πέλαγος, για την επίτευξη ενός δραστικού κλοιού, ικανού να ματαιώσει κάθε απόπειρα εξόδου του στόλου του Ιμπραήμ από την ναυτική του βάση. Γι’ αυτό, αποφάσισαν να κάνουν μια ειρηνευτική είσοδο των συμμαχικών στόλων και να αγκυροβολήσουν στον όρμο του Ναυαρίνου.
Η είσοδος αυτή πραγματοποιήθηκε στις 20 Οκτωβρίου( μαζί και με τον ρωσικό στόλο).
Την σύγκρουση θα την δούμε την επόμενη εβδομάδα.