Ο Ηλίας Καραβόλιας είναι Οικονομολόγος με ειδίκευση Γενικής Θεωρίας και Οικονομικής Πολιτικής. Κατέχει Master of Arts από το European Institute of Philosophical Anthropology
Μαθήματα που σπάνε στα δυο ( κατεύθυνσης και γενικής παιδείας), οπότε και οι περισσότεροι δίνουν βάρος μόνο σε αυτά που μετράνε για τις πανελλήνιες. Μαθητές που αποστηθίζουν ολόκληρα βιβλία και μάλιστα έναν ολόκληρο χρόνο πριν τις εισαγωγικές εξετάσεις, ενώ με κυνισμό μιλάνε για «σχολείο που τους τρώει χρόνο από το φροντιστήριο!».
Συστήματα εισαγωγής και μέτρησης βαθμολογίας που αλλάζουν μόλις αλλάζει η εκάστοτε κυβέρνηση, αλλά πάντα τα παιδιά παραμένουν ρομποτάκια μηχανικής μάθησης και τρέχουν σε μια ξέφρενη κούρσα ανταγωνισμού(στην δεξιότητα της παπαγαλίας). Δεκαετίες τώρα αυτό το σκηνικό παραμένει αναλλοίωτο.
Η νεολαία πριν τα πανεπιστημιακά της χρόνια είναι το «ζωντανό νόμισμα» κάθε κοινωνίας. Κουβαλάει μια δυνητική πραγματικότητα μαζί της. Μια νοητική υπεραξία στον μέλλοντα χρόνο. Γονείς που επενδύουν στα παιδιά τους στερούνται πλέον αρκετά από τον βίο τους.
Το μείζον είναι αν οι σημερινοί έφηβοι αισθάνονται τι συμβαίνει έξω από τα βιβλία τους. Τι θα αντικρούσουν ως αυριανοί ακαδημαϊκοί πολίτες, ως επιστήμονες που θα βγουν στην ζούγκλα της αγοράς και της απαξιωμένης εργασίας.
Αλλά μάλλον καταλαβαίνουν πολλά. Παρά την έκσταση της σημειοεπικοινωνίας με τα smartphones, παρά την ευκολία της αναζήτησης στο διαδίκτυο κάθε επιθυμίας τους( γιατί κατά βάθος περί αυτού πρόκειται), οι περισσότεροι μαθητές, αν όχι όλοι, και ξέρουν και καταλαβαίνουν. Ακούνε για τον μισθό των γονιών τους. Για τα απλήρωτα δάνεια. Για τον φουσκωμένο λογαριασμό ρεύματος. Για τους αυξημένους φόρους.
Πρόκειται για πρώιμη απώλεια ταυτότητας. Για έναν αθέατο συμβολικό ευνουχισμό. Το μέλλον για τα παιδιά αυτά είναι ένας ασταθής τόπος. Μια αβέβαιη επικράτεια. Αποστηθίζουν μαθηματικούς και φυσικούς τύπους, ιστορικές χρονολογίες και θεωρητικά αξιώματα, αλλά ταυτόχρονα νιώθουν ότι η γνώση έγινε πλέον εμπόρευμα και αυτοί απλά καλούνται να του προσδώσουν ανταλλακτική αξία. Καλούνται να γίνουν εξαρτήματα μεγαμηχανής.
Ο μαθητής που θέλει να μπει στο πανεπιστήμιο εγγράφεται ο ίδιος ως Εγώ. Γίνεται πρώιμα μονάδα παραγωγής ατομικού κεφαλαίου, υποκειμενικής αξίας. Αποκτά τα πρώτα αντισώματα ατομικισμού, τα πρώτα αντιβιοτικά απέναντι σε ιούς συλλογικοτήτων.
Ένας ανελέητος κοινωνικός δαρβινισμός δομείται δυστυχώς σε σχολεία και φροντιστήρια. Οι κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες του μέλλοντος χτίζονται από νωρίς με υλικά από την ψευδοεξίσωση ευκαιριών πριν ακολουθήσει το κάθε παιδί την όποια επιστήμη. Απουσιάζει εκκωφαντικά εκείνη η στρατηγική πολιτική δίκαιης και ισότιμης παιδείας, που πρέπει να προηγείται κάθε οικονομικής πολιτικής. Ένα ανθρωποκεντρικό μοντέλο εκπαιδευτικού συστήματος κλασικής παιδείας και όχι στείρας εξειδίκευσης.
Μια στοχευμένη εκπαιδευτική πολιτική ώστε να καλλιεργεί οικοσυστήματα ίσων ευκαιριών και να αναδεικνύει περιβάλλοντα εξέλιξης για τους νέους ανθρώπους, δεδομένων των οικονομικών ανισοτήτων και των εμφανών πλέον περιορισμών στην κοινωνική κινητικότητα.
Ο Wayne Au μιλάει σε ένα βιβλίο του για «ανισότητες βάσει σχεδίου». Για το πώς δρουν οι εξετάσεις υψηλών απαιτήσεων και πως δομείται στα σχολεία όλου του δυτικού κόσμου η «τυποποίηση της ανισότητας». Σε πολλές χώρες έχουν παγιωθεί συστήματα με τυποποιημένες εξετάσεις, υψηλές προδιαγραφές για εσκεμμένο αποκλεισμό μαθητών, άνισες ευκαιρίες για φτωχούς μαθητές που δεν μπορούν να παρακολουθήσουν την ξέφρενη κούρσα υπερεξειδίκευσης και εξωσχολικής φροντιστηριακής υποστήριξης.
Πρέπει να αναδεικνύουμε αυτά τα καλά κρυμμένα μυστικά της σημερινής εκπαίδευσης που καλλιεργεί συστηματικά και μεθοδολογικά τον ατομικισμό. Πρόκειται για παγκόσμια «εκπαιδευτική επιχείρηση» που μετατρέπει μαθητές και σπουδαστές σε εργαλεία μετά την αποφοίτηση τους. Είναι ανάγκη να αντιλαμβανόμαστε πριν τα παιδιά μας το πώς αντικατοπτρίζονται οι δομές της εξουσίας και της οικονομίας στην αρχιτεκτονική της εκπαίδευσης. Και πώς αυτή η αρχιτεκτονική συνδέεται με μια μηχανική «παραγωγής ανισοτήτων» σε ευκαιρίες για ανέλιξη. Πώς χτίζεται ο homo lupus (λύκος) και το νέο precariato (επισφαλείς γνωσιακοί εργαζόμενοι).
Η μαθητική κοινότητα των υποψηφίων στα Λύκεια που αποστηθίζει τα πάντα ώστε να ξεχωρίσουν στο τέλος αυτοί με το ισχυρότερο μνημονικό και όχι οι έχοντες κριτική σκέψη, προαπεικονίζει την αυριανή πολεμική κοινωνία : «όλοι εναντίον όλων και ο καθένας μόνος του»Αντικατοπτρίζει την κοινωνία της διάκρισης. Η επιμονή στην αποστήθιση της κληρονομημένης γνώσης είναι προετοιμασία για μη κριτική σκέψη.
Οι εξετάσεις των παιδιών έχουν ένα κόστος ψυχικό, μια τιμή απάρνησης της απόλαυσης που γεννάει η γνώση, μια καθεστωτική θυσία για ένα απροσδιόριστο αντίτιμο. Και δυστυχώς τα παιδιά – ακόμα και αυτά που ονειρεύονται μια start up που θα σηκώσει εκατομμύρια -κατά βάθος τρέμουν το μόνο προσδιορισμένο αντίτιμο : τα 700 ευρώ του μισθού….