Ο Γιάννης Πανούσης είναι Καθηγητής Εγκληματολογίας του Παν/μιου Αθηνών
Στους χρονίως πάσχοντες πρέπει να λογίζονται και οι εξαρτημένοι από δόγματα, κύριο σύμπτωμα των οποίων είναι αθεράπευτες και επικίνδυνες αυταπάτες
Ν.Γ.Μουρτζούχος, Οδοιπορικό ιδεών
Το κοινωνικό σώμα στην Ελλάδα είχε δεχτεί βία και καταπίεση και είχε παραγάγει γενικευμένη ανομία χωρίς αίσθηση Κακού, ενοχής ή ευθύνης. Όλοι κινούνταν στα άκρα και του (δικού τους) φόβου και της (δικής τους) απειλής κατά των άλλων.
Η εγκλωβισμένη γενιά της Μεταπολίτευσης (αφενός λόγω των ιδεοληψιών κι αφετέρου λόγω των Μνημονίων) υπήρξε ταυτόχρονα φοβική και βίαιη, επιθετική και εχθρική erga omnes.
Οι διανοούμενοι κάτι μηρυκάζανε περί πολυπολιτισμικότητας και σύγκρουσης πολιτισμών. Οι πανεπιστημιακοί/ακαδημαϊκοί κρύβονταν πίσω από την ουδετερότητα της επιστημονικής προσέγγισης. Τα κόμματα ενδιαφέρονταν κυρίως για την ψηφοθηρική εκμετάλλευση της ανασφάλειας που γεννάει κάθε μορφή αταξίας. Οι επαγγελματίες πολιτικοί επιχειρηματολογούσαν με κοινοτοπίες, ευχάριστες στ’ αυτιά των νεοελλήνων. Ήρθε όμως το momentum του απρόσκλητου Κορονοϊού για ν’ανατρέψει τον αφελή μακάριο εφησυχασμό, καθώς και την ‘ισορροπία λόγω συμψηφισμού παρ-ανομιών’.
Ο Έλληνας μαζί με τη δουλειά και τα όνειρά του [μοιάζει να] έχει χάσει και την αυτογνωσία του ή έστω τη μέχρι πρόσφατα ψευδή αυτο-εικόνα του. Ζούμε όχι μόνο σε πλήρη αβεβαιότητα [και κοινωνική αποστασιοποίηση] αλλά και σε απόλυτη σύγχυση εννοιών και συναισθημάτων.
Είχαμε φτιάξει ένα άλλο «μοντέλο ζωής» στο μυαλό μας, είχαμε κρατήσει μια θέση περιφρόνησης για ό,τι/όποιον δεν μας άρεσε και δεν μας “έπαιζε”, δεν μας ενδιέφερε ούτε το ηθικό, ούτε το νόμιμο, δεν είχαμε εμπιστοσύνη ούτε στους θεσμούς ούτε στον πλαϊνό μας, και τώρα μέσα στην πανδημική κρίση «αργοσβήνουμε μόνοι, αβοήθητοι και πεπλανημένοι».
Δεν είναι πλέον μόνον η ώρα των ειδικών ή των πολιτικών αλλά η ώρα της προσφοράς ΟΛΩΝ [του καθενός με τον τρόπο του] στην Πατρίδα και στον κάθε συν-άνθρωπο ξεχωριστά.
Αρκετά ζήσαμε την πραγματικότητα σαν να’ μασταν άλλοι/αλλού/άλλοτε, μέσα σε μια ιδεολογική θολούρα και κοινωνική παραλυσία, έχοντας απωλέσει ακόμα και το ένστικτο επιβίωσης. Αρκετά καλλιεργήσαμε το μήνυμα της γενικευμένης καχυποψίας. Τώρα καταλάβαμε [;] ότι έχουμε πέσει και οι ίδιοι στην παγίδα του [αυτο-προκαλούμενου] Κακού Πεπρωμένου. Όσο την «κοπανάγαμε» από την πραγματική ζωή και κρυβόμασταν στα [μη-αεροστεγή πλέον] ιδεολογήματά μας , η ζωάρα μας δεν είχε σύννεφα [έστω κι αν εστερείτο σταθερών αρχών και αξιών]. Αμήχανοι τώρα και ανήμποροι μπροστά στην επέλευση του Κακού Ιού (ή των κακών συνεπειών του) αδυνατούμε να συλλάβουμε το νόημα της συνύπαρξης και την ουσία του κοινωνικού συμβολαίου.
Χωρίς κοινωνική ταυτότητα “εγκλείστων” και δίχως αίσθηση εθνικής σωτηρίας φοβούμαστε ακόμα και να κάνουμε όνειρα για την Επόμενη Μέρα (ίσως για να μην αυτοενοχοποιηθούμε που δεν διαθέτουμε πια ηθικές δυνάμεις για να τα πραγματοποιήσουμε) και αναλισκόμαστε σε συνωμοσιολογίες που μας επιτρέπουν να βγούμε από το κάδρο της όποιας ευθύνης ή σε Ζορμπάδικες δηλώσεις αναπλήρωσης του “χαμένου” [κλεισμένου] χρόνου με ξέφρενα γλέντια.
Τώρα που όλα [και όλοι;] άλλαξαν αναρωτιέμαι πώς θα ζήσουν τα κόμματα χωρίς προσωποποιημένο ιδεολογικό εχθρό;σε ποιόν θα κάνουν επίδειξη ισχύος οι διάφορες [εξίσου φοβισμένες] ελίτ; Σε ποια πλατεία θα φλυαρήσουν οι ταραγμένοι δια(γ)νοούμενοι;
Πολλοί είχαν χάσει την ψυχή τους αλλά [έκαναν πως ] δεν το είχαν συνειδητοποιήσει. Δυστυχώς όμως δεν αναγνωρίζεται, σε συνθήκες Πανδημίας, ειδικό [ηθικό;] πλεονέκτημα ανο(η)σίας σε κανένα.
Και ό νοών, νοείτω…
ΥΓ.: “Στις οφειλές της φιλαλληλίας ανήκει και ο πόνος για τις συμφορές των άλλων” [Ν.Γ.Μουρτζούχος].
* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.
The article expresses the views of the author
iPorta.gr