iporta.gr

Πάμε για χόρτα; της Δρ Δέσποινας Κατσώχη

Δρ Δέσποινα Κατσώχη

Οπλιστείτε μ’ ένα μαχαίρι, διαλέξτε καθαρές περιοχές και εμπλουτίστε τη διατροφή σας, με χόρτα της ελληνικής γης. Αν περάσετε μπροστά από έναν πάγκο με χόρτα, μην προσπεράσετε.  

Ραδίκια. Είτε άγρια- πικρά και με στενά φύλλα – είτε γλυκά που καλλιεργούνται, είναι πλούσια σε φυλλικό οξύ, βιταμίνες C Α,  και του συμπλέγματος Β. Οι ανθοκυανίνες τους συμβάλλουν στην πρόληψη του καρκίνου. Περιέχουν ασβέστιο κάλιο, φώσφορο, μαγνήσιο αλλά και νερό γι’ αυτό είναι φυσικά διουρητικά. Περιέχουν το φυτοχημικό κιχώριο, που προστατεύει το ήπαρ.

Ρόκα. Με δυνατή και πικάντικη γεύση, καλή πηγή καλίου, που ρυθμίζει την πίεση του αίματος και προλαμβάνει την  οστεοπόρωση. Χάρη στα φυτοχημικά αντιοξειδωτικά της, ενισχύει τη μνήμη. Την μαζεύουμε  μέχρι και την άνοιξη, οπότε αρχίζει να ανθίζει και τα φύλλα της γίνονται πιο σκληρά με εντονότερη γεύση.

Βρούβες. Καλή πηγή αντιοξειδωτικών (βιταμίνης C, β-καροτενίου, λουτεΐνης, ζεαξανθίνης), πλούσιες σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, φυλλικό οξύ και βιταμίνη Κ.

Σέσκουλα. Καλές πηγές αντιοξειδωτικών (βιταμίνης Ε, β-καροτενίου, λουτεΐνης, ζεαξανθίνης), βιταμίνης Κ, μαγνησίου και καλίου.

Ζοχοί. Πλούσιοι σε ασβέστιο, σίδηρο, βιταμίνες C, Κ, Β1 (θειαμίνη), Β2 (ριβοφλαβίνη) και Β3 (νιασίνη).  

Αντίδια. Με πολλές ποικιλίες (εσκαρόλ, βέλγικα αντίδια, αντίδια Frisee κ.α) είναι πολύ καλές πηγές καλίου και βιταμίνης Κ.

Σπανάκι. Πλούσιο σε βιταμίνες A, B1, B2, B6, C, E αλλά και σε σίδηρο, κάλιο, ασβέστιο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο και φυλλικό οξύ. Ωστόσο ο οργανισμός απορροφά συγκριτικά λίγα από τα παραπάνω στοιχεία, λόγω των πολλών οξαλικών και φυτικών οξέων του.

Αγριόπρασο. Φυτρώνει από το Νοέμβριο έως τον Απρίλιο σε υγρά και δροσερά μέρη. Πλούσια πηγή σε μεταλλικά άλατα, σίδηρο και βιταμίνες.  Τα έλαιά του να συμβάλλουν στη σωστή γαστρική λειτουργία

Λάπαθο. Με ξινή αλλά ευχάριστη γεύση. Στη βοτανική ιατρική ενδείκνυται για δερματοπάθειες αλλά και ως εμμηναγωγό

Τσουκνίδα. Αν και η ισταμίνη και το φορμικό οξύ της, προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις στο δέρμα, όταν την καταναλώνουμε είναι ευεργετική καθώς απορροφά μέταλλα από το έδαφος, όπως σίδηρο, οπότε δρα κατά της αναιμίας. Συλλέγεται από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο.

Επικίνδυνα χόρτα

Φιδόχορτο ή δρακοντιά. Επεξεργασμένο έχει φαρμακευτικές ιδιότητες αλλά η κατανάλωσή του προκαλεί μεταξύ άλλων εμετούς και σπασμούς. Τα φύλλα του περιέχουν αροίνη που ερεθίζει το δέρμα.

Φλόμος. Το γάλα του είναι τόσο τοξικό, που θα έχετε στη γλώσσα σας αίσθηση καύσου για κάποιες μέρες ενώ θα χάσετε την αίσθηση της γεύσης. Αν το καταναλώσετε, θα χρειαστείτε πλύση στομάχου.

Κώνειο. Γνωστό ως το «δηλητήριο» του Σωκράτη. Κάπως «χνουδωτό» και με μαύρα στίγματα. Δυστυχώς, μοιάζει με πολλά βρώσιμα χόρτα.

Διαβολόχορτο. Φυτρώνει ανάμεσα σε βλίτα, κολοκυθάκια, μπάμιες και άλλα κηπευτικά.

Πικραγγουριά. Φυτρώνει σε καλλιέργειες αλλά και στο βουνό. Σε μικρές ποσότητες προκαλεί χαλάρωση αλλά σε μεγάλες ποσότητες θα λιποθυμήσετε και σίγουρα θα χρειαστείτε πλύση στομάχου.

Σε τί ωφελούν τα χόρτα;

Τα χόρτα, είτε άγρια είτε καλλιεργημένα, είναι  πλούσια σε φυτικές ίνες,  ελέγχουν τη χοληστερίνη και την αρτηριακή πίεση, ρυθμίζουν το σάκχαρο του αίματος και την όρεξη ενώ μας ενυδατώνουν, καθώς είναι πλούσια σε νερό.  Αποτελούν και πλούσια πηγή μετάλλων (σιδήρου, ασβεστίου, καλίου, μαγνησίου) και βιταμινών (Κ, C, E). Η βιταμίνη C ενισχύει το ανοσοποιητικό και συμβάλει στη σύνθεση του κολλαγόνου, ευεργετώντας αρθρώσεις, δέρμα και μαλλιά.  Η βιταμίνη Κ, απαραίτητη για την πήξη του αίματος, προστατεύει από την οστεοπόρωση ενώ εκτιμάται ότι  καταπολεμά αθηροσκλήρωση και αρθρίτιδα.

Σημαντικά είναι και τα αντιοξειδωτικά των χόρτων (φλαβονοειδή, πολυφαινόλες, καροτενοειδή), τα οποία προστατεύουν τα κύτταρα και αποτρέπουν ασθένειες όπως ο καταρράκτης και η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Το φυλλικό οξύ που περιέχουν, μειώνει τον κίνδυνο των καρδιαγγειακών παθήσεων, και  βελτιώνει τη μνήμη και τη διάθεση, συμβάλοντας στην αύξηση   της σεροτονίνης.  Τέλος, λόγω των λίγων θερμίδων τους, είναι ιδανική επιλογή για διατροφή, με στόχο την απώλεια βάρους.

Ποια τα μυστικά των χόρτων;

Τα χόρτα έχουν τα δικά τους μυστικά στην επιλογή αλλά και στην κατανάλωσή τους.

Τα καταναλώνουμε κατά προτίμηση ωμά. Αν τα επεξεργαστούμε πολύ χάνονται τα θρεπτικά συστατικά τους.

Σωστό βράσιμο. Τα ρίχνουμε σε νερό που κοχλάζει για να μην χάσουν τις πολύτιμες ουσίες τους και δεν τα βράζουμε για πολύ ώρα. Όταν βράσουν, δεν τα αφήνουμε στο νερό γιατί θα κιτρινίσουν.

Όχι σόδα στο νερό που θα βράσουν. Θα καταστρέψει τη βιταμίνη C.

Ναι στο λεμόνι. Ενδυναμώνει τις βιταμίνες τους.

Σωστή φύλαξη. Όχι σε νάιλον σακούλες αλλά σε αεροστεγή δοχεία τροφίμων, τα οποία τοποθετούμε φυλάσσουμε στο κάτω μέρος του ψυγείου.

Προσεκτικό καθάρισμα. Πρώτα τα καθαρίζουμε και μετά τα πλένουμε για να μην δημιουργήσουμε ευνοϊκό -λόγω υγρασίας- περιβάλλον για τους μικροοργανισμούς που υπάρχουν στα χόρτα. Αφαιρούμε ξένα σώματα και κιτρινισμένα φύλλα.

Κατάλληλο πλύσιμο. Σε κρύο νερό ενώ δεν τα αφήνουμε να μουσκέψουν για πολλή ώρα, γιατί τότε πολλά συστατικά τους θα διαλυθούν στο νερό.

Δεν τα πολτοποιούμε. Και πάλι θα χάσουν πολύτιμα συστατικά τους.

Προσοχή στον προμηθευτή. Να εγγυηθεί ότι είναι φρέσκα και έχουν καλλιεργηθεί σε σωστό μέρος. Από  καλλιεργημένα χόρτα, επιλέγουμε τα μικρότερα με ασύμμετρο σχήμα ή όψη για ν’ αποφύγουμε τα χημικά στην καλλιέργειά τους.