iporta.gr

“Οι Μνήμες της Μεσογείου” του FERNAND BRAUDEL, του Άγγελου Κουτσούκη

Ο  Άγγελος Κουτσούκης είναι Ραδιοφωνικός Παραγωγός και Δημοσιογράφος.

 

Ο Fernand Braudel είναι ο σημαντικότερος Γάλλος ιστορικός της μεταπολεμικής περιόδου.

Γεννήθηκε το 1902 και πέθανε το 1985. Οργάνωσε την ακαδημαϊκή πορεία του γύρω από τρεις μεγάλες εργασίες. “Η Μεσόγειος” , “Πολιτισμός και Καπιταλισμός” και το ανολοκλήρωτο  “Η ταυτότητα της Γαλλίας”.

Μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας, διετέλεσε καθηγητής του Κολεγίου της Γαλλίας και διευθυντής της Πρακτικής Σχολής Ανώτερων Σπουδών του Ιδρύματος Ανθρώπινων Επιστημών καθώς και του περιοδικού Annales. Θεωρείται ειδικός στην Μεσόγειο και στον Μεσαίωνα.

Στις  ”Μνήμες της Μεσογείου”, θέτει την πείρα του και το όραμά του στη διάθεση της προϊστορίας και των αρχαίων πολιτισμών, οι οποίοι , ως την ολοκλήρωση των ρωμαϊκών κατακτήσεων, περιέβαλαν και δημιούργησαν τη Μεσόγειο. Μια ελεύθερη και δυναμική θεώρηση αυτών των πολιτισμών μέσα στον γεωγραφικό τους περίγυρο, με τις μετακινήσεις των πληθυσμών τους, τις ρήξεις που αντιπαραθέτουν νομάδες και μόνιμα εγκατεστημένους, την ατέλειωτη τεχνική εξέλιξη από την απόκτηση της φωτιάς ως τη γραφή, καθώς και τον προσδιορισμό κάθε μεγάλης πολιτισμικής δημιουργίας από τις πρώτες ώρες της ζωής στη Μεσόγειο ως την άνθηση του ρωμαϊκού πολιτισμού. Σελίδες που μέσα από τις τοιχογραφίες των μεγαλιθικών μνημείων, των πυραμίδων, των ελληνικών ναών ή των βασιλικών καθώς διαγράφονται στο γαλάζιο φως, μας ξαναστέλνουν την εικόνα ενός παρελθόντος που είναι ακόμη παρόν.

Όπως σημειώνουν στην εισαγωγή του βιβλίου οι Ζαν Γκιλέν και Πιέρ Ρουγιάρ-οι επιμελητές της πρώτης έκδοσης- ”Ορίστε ένα πεδίο-η προϊστορία και ο αρχαίος κόσμος-όπου δεν περιμέναμε τον Φερνάν Μπροντέλ, ακόμη κι αν η Μεσόγειος, ο αγαπημένος του χώρος  είναι το σκηνικό του πειράματος. Αλλά όταν κάποιος γίνεται ο υμνητής των γεωγραφικών εμμονών και αιτιοκρατιών, πως να ξεφύγει από τον πειρασμό των απαρχών, από την αποκάλυψη μιας ιστορικής εξύφανσης της οποίας, επί δεκαετίες , παρατηρούσε τόσο τις σημαντικές δομές της όσο και τις ασήμαντες λεπτομέρειες.”

Και για να μη νομίζουμε ότι η ανάγνωση ενός καθαρά ιστορικού βιβλίου είναι αναγκαστικά και δύσκολη, ας διαβάσουμε πως ξεκινά το βιβλίο του ο Μπροντέλ.

”Για το απέραντο παρελθόν της Μεσογείου, η πιο ωραία μαρτυρία είναι η μαρτυρία της ίδιας της θάλασσας. Πρέπει να το λέμε και να το ξαναλέμε. Πρέπει να την κοιτάμε και να την ξανακοιτάμε. Βέβαια, μόνη της, δεν εξηγεί τα πάντα για το πολύπλοκο παρελθόν που δημιούργησαν οι άνθρωποι με περισσότερη λογική, ιδιοτροπία ή πλάνη. Αλλά η θάλασσα επανατοποθετεί με υπομονή τις εμπειρίες του παρελθόντος, τους ξαναδίνει τους πρώτους καρπούς της ζωής, τις βάζει κάτω από έναν ουρανό, μέσα σε έναν τόπο που μπορούμε να δούμε με τα ίδια μας τα μάτια. Όμοια με εκείνους του παλιού καιρού. Μια στιγμή προσοχής ή ψευδαίσθησης και όλα φαίνονται να ξαναζούν”.

Ποιος είπε ότι ένα ιστορικό βιβλίο δεν είναι γοητευτικό σαν παραμύθι;