Οι Μακρυκωσταίοι, οι Κοντογιώργηδες και ο Μπουτάρης
― Ακούς, βρε ζωντόβολο Στέλιο; Ο Θωμάς ο Μακρυκώστας έρχεται να σε καθαρίσει.
― Γιατί να με καθαρίσει, μπαρμπούλη μου; Τι του έχω κάνει του Θωμά του Μακρυκώστα;
― Εσύ τίποτα… Αλλά είναι εκείνη η παλιά βεντέτα…
― Ποια βεντέτα; Τότε που ο προπάππος του ξέκανε τον προπάππο μου;
― Ναι, βρε ζαγάρι. Ο προπάππος του ξέκανε τον προπάππο σου. Και εσύ πρέπει να κάνεις το καθήκον σου! Να τον φας τον άτιμο! Να πάρεις το μαχαίρι και… χράαατς! τον άτιμο!
― Who gives a shit*, βρε μπαρμπούλη μου, για τη βεντέτα εκείνη; Αν τα θυμόμαστε όλα αυτά σήμερα και καθαρίζουμε ο ένας τον άλλον, ποιος θα μείνει ζωντανός; Και εμένα δεν μου έχει κάνει τίποτα ο Θωμάς ο Μακρυκώστας.
——————–
* Who gives a shit? = ποιος νοιάζεται; (σε «καθωσπρέπει» απόδοση). Κυριολεκτικά: Ποιος χέστηκε;
——————–
Ο πιο πάνω διάλογος δεν υπάρχει στην ταινία «Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες»*. Είναι δικό μου κατασκεύασμα.
Το σενάριο εκείνης της ταινίας, παραγωγής 1960, στηριζόταν σε υπαρκτές τοπικές αντιδικίες, που ταλάνιζαν την Ελλάδα, αλλά είχε και μια αλληγορική προβολή στα πολιτικά πάθη που μέχρι και σήμερα δηλητηριάζουν τη δημόσια ζωή. Και είχε και ένα «ηθικό» δίδαγμα: αν θέλουμε να συμβιώνουμε ειρηνικά με γείτονες, κάποιες οδυνηρές μνήμες τις «αποθηκεύουμε» και τις διδασκόμαστε. Μπορεί να μην τις λησμονούμε αλλά δεν τις αναμοχλεύουμε διαρκώς με το πάθος της στιγμής που τις γέννησε. Αλίμονο αν θυμόμασταν οι Αθηναίοι και οι Σπαρτιάτες όλα τα δεινά του Πελοποννησιακού πολέμου. Κι αυτό το παράδειγμα το φέρνω για να μην αναφερθώ σε πιο κοντινούς σε εμάς αιώνες.
Είναι συχνό φαινόμενο ένα απόσπασμα λόγου, κάποιου δημόσιου προσώπου, να χρησιμοποιείται από τους πολιτικούς του αντιπάλους ως επιχείρημα για άσκηση βίας, λεκτικής ή και σωματικής.
Όταν όμως κάποιοι αναλαμβάνουν να παίξουν τον ρόλο του «δικτάτορα» (δικτάτορας σημαίνει και «κελευστής», αυτός που προστάζει) σε σχέση με το τι μπορεί και τι δεν μπορεί να λέει κάποιος σε μια δημοκρατική χώρα, έχει ήδη αρχίσει η διολίσθηση προς τον αυταρχισμό και την τυραννία.
Όταν κάποιοι αναλαμβάνουν να «συνετίσουν» δια της βίας όποιον κατά τη γνώμη τους έχει προσβάλει ―λόγω ή έργω― το «εθνικό τους φρόνημα», τότε είναι χρέος της δημοκρατικής πολιτείας να τους συνετίσει με όλα τα νόμιμα και ένδικα μέσα που διαθέτει.
Όταν κάποιοι νομίζουν ότι ζουν σε μια κοινωνία όπου νόμος είναι το κατά περίπτωση ―και κατά τη γνώμη τους― «δικό τους δίκιο», τότε η δημοκρατική πολιτεία πρέπει να εντατικοποιήσει την περί δικαίου εκπαίδευση των πολιτών της και τη διδασκαλία της Παγκόσμιας και Εθνικής Ιστορίας, όσο γίνεται χωρίς προκαταλήψεις και μισαλλοδοξίες.
Η βία, ως «μαμή της ιστορίας» ―όπως λέει κι ένα «Μαρξικό» τσιτάτο που αρέσει σε μερικές-μερικούς― έχει βγάλει πολλά κακοποδομένα παιδιά μέχρι τώρα· που χρειάστηκαν πολύχρονες και επίμονες προσπάθειες «ορθοπεδικών» και άλλων δημοκρατικών ανθρώπων για να τα έρθουν κάπως στα ίσα τους. Χωρίς ακόμα να έχει γίνει κατορθωτό να διορθωθούν όλα τα στραβά και τα ανάποδα.
Και επειδή ζούμε σε εποχές που η δια βίου εκπαίδευση είναι παράγων «εκ των ων ουκ άνευ» για την ανάκαμψη και ευημερία της Ελλάδας, καλό είναι η εκπαίδευση αυτή να πάρει μορφή εντατικών δημόσιων σεμιναρίων για όλες τις ηλικίες. Με οχήματα τη Δημόσια Τηλεόραση, το διαδίκτυο και τις δημόσιες διαλέξεις.
Και επειδή για μένα το ζητούμενο δεν είναι και πολύ διαφορετικό από τους στόχους που είχε θέσει η Φιλική Εταιρεία ―με τη διαφορά ότι ο εχθρός σήμερα είναι περισσότερο ο «κακός εαυτός μας» παρά κάποιος αλλοεθνής δυνάστης―, αντιγράφω εδώ ένα απόσπασμα από τον Όρκο της Φιλικής Εταιρείας:
«Τέλος πάντων ορκίζομαι εις Σε, ω ιερά πλην τρισάθλια Πατρίς!
Ορκίζομαι εις τας πολυχρονίους βασάνους Σου.
Ορκίζομαι εις τα πικρά δάκρυα τα οποία τόσους αιώνας έχυσαν και χύνουν τα ταλαίπωρα τέκνα Σου, εις τα ίδια μου δάκρυα, χυνόμενα κατά ταύτην την στιγμήν, και εις την μέλλουσαν ελευθερίαν των ομογενών μου ότι αφιερώνομαι όλως εις Σε. Εις το εξής συ θέλεις είσαι η αιτία και ο σκοπός των διαλογισμών μου. Το όνομά σου ο οδηγός των πράξεών μου, και η ευτυχία Σου η ανταμοιβή των κόπων μου.»
21 Μαΐου 2018
* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.
The article expresses the views of the author
iPorta.gr
—
*Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες
Ελληνική ταινία
Δύο φιλήσυχοι τύποι (Στέλιος Κοντογιώργης-Ντίνος Ηλιόπουλος και Θωμάς Μακρυκώστας-Κώστας Χατζηχρήστος) ενημερώνονται από συγχωριανούς τους ότι η παλιά αιματηρή βεντέτα των οικογενειών τους αναζωπυρώθηκε και πρέπει να τη συνεχίσουν οι ίδιοι. Προσπαθώντας να αποφύγουν τη βία, θα συναντηθούν τυχαία και θα φιλιώσουν αρνούμενοι να συνεχίσουν την προγονική διαμάχη.
Χρονιά Παραγωγής: 1960
Παραγωγή: Φίνος Φιλμ
Σκηνοθέτης: ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΣ ΑΛΕΚΟΣ
Διασκευή Σεναρίου: ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΣ ΑΛΕΚΟΣ, ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
Σενάριο Αρχική Πηγή: ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ “ΜΑΚΡΥΚΩΣΤΑΙΟΙ ΚΑΙ ΚΟΝΤΟΓΙΩΡΓΗΔΕΣ ” ( ΘΕΑΤΡΙΚΟ )
—
Φωτογραφία από την ταινία « Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες»