Με το ένα πόδι έξω από τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν οι ΗΠΑ – οι ειδικοί προειδοποιούν, της Μαρίας Καρχιλάκη

Αντίστροφα μετρά πια ο χρόνος μέχρι τις 12 Μαΐου οπότε ο Ντόναλντ Τραμπ θα ανακοινώσει εάν θα αποσύρει τις ΗΠΑ από τη διεθνή συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ή όχι.

Ο Υπουργός Άμυνας, Τζιμ Μάτις, όπως και ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων, Τζόζεφ Ντάνφορντ, συγκαταλέγονται μεταξύ εκείνων που δεν θεωρούν ότι πρέπει να το κάνει.

Εκείνος δεν δείχνει να τους ακούει.

Όπως δεν φάνηκε ν’ ακούει ούτε τονΜακρόν ούτε και τη Μέρκελ που του είπαν τα ίδια. Προεκλογικά είχε χαρακτηρίσει τη συμφωνία -η οποία, σε γενικές γραμμές, προβλέπει ότι σε αντάλλαγμα των περιορισμών που τίθενται στο διαφιλονικούμενο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν αίρονται οι οικονομικές κυρώσεις εναντίον του- ως τη «χειρότερη που υπογράψαμε ποτέ» και είχε πει πως θα τη σκίσει, ενώ αμέσως μετά τις ‘ρουκέτες’ Νετανιάχου, προ ημερών, είπε: «Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα διαπραγματευόμουν μια νέα συμφωνία, θα δούμε τι θα γίνει. Νομίζω, όμως, ότι αν κάτι έδειξαν όσα συνέβησαν και μάθαμε αυτό πραγματικά ήταν ότι είχα 100% δίκιο.»

Τι υποστηρίζει το Ισραήλ για τα πυρηνικά του Ιράν – τι λένε ΙΑΕΑ και ειδικοί

Τις εκτιμήσεις περί ήδη ειλημμένης απόφασής του για αποχώρηση από τη συμφωνία με την Τεχεράνη, με το σκεπτικό ότι δεν συμμορφώνεται με τα προαπαιτούμενά της και την εκ νέου επιβολή κυρώσεων εναντίον της, ενισχύουν και τα όσα μετέδωσε το Ρόιτερς επικαλούμενο ανώτατο ισραηλινό αξιωματούχο, ότι ο Νετανιάχου είχε, από τις 5 Μαρτίου, θέσει υπόψιν του Τραμπ τα στοιχεία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν που απέσπασαν οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας του και με τη σύμφωνη γνώμη εκείνου τα παρουσίασε την περασμένη Δευτέρα. Η ουσία όσων είπε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ είναι: «Ακόμη και μετά τη συμφωνία το Ιράν συνέχισε να διατηρεί και να επεκτείνει την τεχνογνωσία του σε ό,τι αφορά τα πυρηνικά όπλα για μελλοντική χρήση. Γιατί ένα τρομοκρατικό καθεστώς να κρύβει και να ταξινομεί σχολαστικά τα μυστικά πυρηνικά του αρχεία αν όχι για να τα χρησιμοποιήσει αργότερα;»

Όμως, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειαςκαι άλλοι ειδικοίέχουν διαφορετική άποψη. Να τι λέει ο Τζέφρι Λιούις του Ινστιτούτου Middlebury: «Σ’ αυτά τα ντοκουμέντα βλέπω πράγματα που ήδη ξέραμε ότι είχαν έτσι. Κάπου-κάπου με περισσότερες λεπτομέρειες -που για έναν ειδικό όπως εγώ- έχει ενδιαφέρον. Κατ’ ουσίαν, όμως, όλο αυτό ισοδυναμεί με διαφημιστικό της συμφωνίας, υπέρ του να διατηρηθεί, διότι είναι αυτό ακριβώς το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων που αν καταργηθούν οι έλεγχοι και οι άλλες προβλέψεις της συμφωνίας, το Ιράν μπορεί να το ξαναρχίσει άμεσα.»

Τεχεράνη: Δεν επαναδιαπραγματευόμαστε – θ’ απαντήσουμε με τρόπο που θα επιλέξουμε

Τι θα συμβεί, λοιπόν, αν -κατά πως δείχνουν τα πράγματα- οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσυρθούν από τη συμφωνία με το Ιράν που υπέγραψαν από κοινού με τη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Ρωσία και την Κίνα μετά από διαπραγματεύσεις που κράτησαν 12 χρόνια; Ας δούμε τι λέει η ίδια η Τεχεράνη δια στόματος υπουργού εξωτερικών, Ζαρίφ: «Επιτρέψτε μου να το καταστήσω σαφές μια για πάντα: ούτε θα αναθέσουμε σε τρίτους την ασφάλειά μας,ούτε θα επαναδιαπραγματευτούμε ή θα εντάξουμε προσθήκες σε μια συμφωνία που έχουμε ήδη εφαρμόσει με καλή πίστη. To Ιράν δεν χαμπαριάζει από μάταιες προσπάθειες εκφοβισμού. Αλλά αν οι ΗΠΑ εξακολουθήσουν να παραβιάζουν τη συμφωνία ή αποσυρθούν εντελώς, θα ασκήσουμε το δικαίωμά μας να απαντήσουμε με τρόπο που θα επιλέξουμε.»

Ποιος θα μπορούσε να είναι αυτός; Να τι είχε πει, λίγες ημέρες νωρίτερα, ο Πρόεδρος του Ιράν, Ρουχανί: «Εδώ και μήνες έχει δοθεί εντολή στην Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας του Ιράν να είναι πανέτοιμη για δράσεις που τις αναμένουν αλλά και για δράσεις που δεν τις αναμένουν.»

Δρ. Π. Οικονόμου: Αμφισβήτηση της συμφωνίας του 2015 θ’ ανοίξει πληγές και στην περιοχή μας

Βεβαίως, πολλά θα κριθούν από το εάν αποσυρόμενες -εφόσον τελικώς το κάνουν-οι ΗΠΑ από τη συμφωνία εμποδίσουν ή όχι τους Ευρωπαίους να συνεχίσουν τις εμπορικές τους σχέσεις με την Τεχεράνη. Αν δεν τους εμποδίσουν ίσως τελικώς το Ιράν πειστεί να συνεχίσει τη συμφωνία με τους υπολοίπους. Σε αντίθετη περίπτωση τα πράγματα γίνονται πολύ δύσκολα. Και η Τεχεράνη δεν αποκλείεται να αποσυρθεί και από την ΝΡΤ, δηλαδή τη συνθήκη του 1970 για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων. Τα όσα επισημαίνει στο CNN Greece το πρώην στέλεχος του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, Παντελής Οικονόμου έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον: «Το Ιράν έχει πολύ μεγάλη προϊστορία και ικανότητες πολιτικές και διπλωματικές. Και επιστημονικές. Συγχρόνως όμως το πρόγραμμά του ήταν σύννομο με την ΝΡΤ, είχε αναπτύξει τα σημεία που τα αποκαλώ εγώ την αχίλλειο πτέρνα του ΝΡΤ, τον εμπλουτισμό και την απόκτηση πλουτωνίου και είχε παραβεί τις υποχρεώσεις του στο ΝΡΤ όσον αφορά στο να δηλώνει εγκαίρως, πριν το πιάσουν, ορισμένες δραστηριότητες. Αλλά επικαλείτο πάντα ότι το έκανα, διότι αν σας το έλεγα πιο μπροστά θα με βομβάρδιζε κάποιος γνωστός σύμμαχός σας ή θα μου κάνατε εσωτερικές αναταραχές κ.λπ. Ήταν χρήσιμη αυτή η συμφωνία πολύ. Και είναι δυστύχημα το ότι προσπαθεί να αμφισβητηθεί σήμερα από την υπερδύναμη. Διότι θ’ ανοίξει νέες πληγές και νέους κρουνούς και στην περιοχή μας».