Η Λίνα Παπατσή είναι Οικονομολόγος- Υπ. Περιφερειακή Σύμβουλος με την παράταξη “Συμμαχία Νοτίου Αιγαίου”
Η Ρόδος υπήρξε για πολλά χρόνια ένας ιδιαίτερα παραγωγικός τόπος στη γεωργία, τη κτηνοτροφία και την αλιεία. Συνέβη όμως το εξής παράδοξο. Ενώ θα περίμενε κάποιος ότι με την ανάπτυξη του Τουρισμού ο πρωτογενής τομέας καθώς και η βιοτεχνία να ακολουθήσουν, έγινε το ακριβώς αντίθετο. Και παρά το ότι κάποια προϊόντα, όπως το κρασί, είναι παραγωγικοί πυλώνες, εντούτοις δεν διασφαλίζουν μια ισόρροπη και αειφόρο ανάπτυξη στο μέλλον.
Η ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής δεν έχει σήμερα μόνο μια οικονομική διάσταση, αλλά και μια διάσταση επιβίωσης στον μεταβαλλόμενο και απειλούμενο κλιματικά κόσμο.
Η συνεχής ανάπτυξη μιας αγροτικής παραγωγής είναι απαραίτητη προϋπόθεση πλέον για τη διατήρηση της ποιότητας και ποσότητας των αγροτικών προϊόντων σε ολόκληρο το νησί, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια τα οποία χαρακτηρίζονται από πρωτοεμφανιζόμενη έλλειψη φυσικών πόρων, αυξανόμενο αστικό πληθυσμό και φυσικό περιορισμό της παραγωγικής γεωργικής γης.
Κρίνεται λοιπόν επιτακτική ανάγκη η χάραξη μιας παραγωγικής πολιτικής με νέες και καινοτόμες στρατηγικές. Πολιτική που θα θωρακίσει την παραγωγή στον πρωτογενή τομέα αλλά και ευρύτερα την τοπική κοινωνία. Στόχος μας είναι να δημιουργηθεί, να ενισχυθεί και να προωθηθεί ένα οικονομικά βιώσιμο σύστημα αγροτικής παραγωγής.
Αυτό είναι άμεσα εφικτό να επιτευχθεί με τη βελτίωση της παραγωγής οικονομικά προσιτών και ποιοτικών προϊόντων, με τον περιορισμό της κατανάλωσης νερού και με τη διατήρηση της βιοποικιλότητας των οικοσυστημάτων. Χτίζοντας μια ισχυρή αγροτική οικονομία διασφαλίζουμε τη διατροφική επάρκεια, άρα μειώνουμε το κόστος διαβίωσης, προστατεύουμε το περιβάλλον και κατά συνέπεια την ίδια την κοινωνία.
Δυστυχώς, όμως, στον τόπο μας δίδονται άλλες προτεραιότητες (και άλλη τσιμεντοποίηση), υπονομεύοντας ουσιαστικά τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής μας αλλά και τη μελλοντική μας ασφάλεια. Δείτε τις καμένες εκτάσεις στη Ρόδο οι οποίες δεν έχουν καμία φυσική αναδάσωση και είναι πλέον ορατά δια γυμνού οφθαλμού τα αποτελέσματα της ερημοποίησης (βλ. Λάερμα, Μεσαναγρό και ευρύτερες περιοχές).
Από την άλλη πλευρά, η αγροτική παραγωγή έμεινε στάσιμη στην παρωχημένη λογική της επιδότησης δίχως δυναμική, δίχως προοπτική. Παρά τις σχετικές μελέτες του παρελθόντος για την αγροτική παραγωγή στα νησιά μας που επεσήμαιναν τις αδυναμίες και προειδοποιούσαν για τους σχετικούς κινδύνους, η κατάσταση δεν βελτιώθηκε. Χαρακτηριστικά αναφέρονται:
«Παρότι το ελαιόλαδο Ρόδου έχει πιστοποιηθεί ως Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη, κυρίως αυτοκαταναλώνεται και µόνο όταν υπάρχει μεγαλύτερη παραγωγή πωλείται σε χονδρέμπορους ή λιανικά.
Υπάρχουν ελάχιστες μονάδες τυποποίησης ελαιολάδου και η μεγαλύτερη ποσότητα διακινείται χωρίς τυποποίηση µε αποτέλεσμα τη χαμηλή τιμή πώλησης.
Υπάρχει στασιμότητα στην επέκταση της καλλιέργειας λόγω της χαμηλής τιμής πώλησης, µε τάσεις αναδιάρθρωσης ποικιλιών (καταστροφική αντικατάσταση των ντόπιων ποικιλιών µε κορωνεϊκη )
Η βιολογική καλλιέργεια είναι πολύ περιορισμένη για το νομό Δωδεκανήσου.
Μέσω της Ομάδας Ελαιουργικών Φορέων (ΕΑΣ Δωδεκανήσου) έχουν πιστοποιηθεί ελάχιστοι ελαιοπαραγωγοί για την εφαρμογή ολοκληρωμένης διαχείρισης».
Ανάλογες και οι αναφορές στην Οινοποιία:
«Παρά το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των κρασιών που παράγονται είναι πιστοποιημένα ως ΠΟΠ ή ΠΓΕ:
Τα μεγαλύτερα οινοποιεία στη Δωδεκάνησο αντιμετωπίζουν προβλήματα στη λειτουργία τους και δίνουν ιδιαίτερα χαμηλές τιμές στους παραγωγούς µε αποτέλεσμα να υπάρχει ισχυρή τάση μείωσης της έκτασης των οινοποιήσιµων παρά την υψηλή ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων».
Η παρέμβασή μου στο ζήτημα αυτό δεν διαπνέεται από πνεύμα νοσταλγίας για την εποχή που η Ρόδος εξήγαγε στον Βόλο εκατοντάδες τόνους σύκων με το μότορσιπ Άγιος Ισίδωρος για την παραγωγή του διάσημου βολιώτικου τσίπουρου. Δεν εκφράζω ανεδαφικές προτάσεις να καταργήσουμε τον Τουρισμό και να επιστρέψουμε στα χωράφια. Το ερώτημα είναι αντίστροφο: Σε ποιόν Τουρισμό θα επενδύσουμε αν αλλάξει μορφή και εμφάνιση το νησί μας;
Οφείλουμε άμεσα να προχωρήσουμε στη χάραξη μιας παραγωγικής και όχι παρασιτικής αγροτικής παραγωγής, συνδεδεμένης με τις νέες τεχνολογίες και τη σύγχρονη εξωστρεφή τυποποίηση των προϊόντων της ροδιακής γης. Αδικούμε το ίδιο μας το νησί και τα προϊόντα του όσο μένουμε στάσιμοι, καθώς τυποποιείται μόνο ένα μικρό ποσοστό των παραγόμενων αγαθών. Αγαθά τα οποία στην πλειοψηφία τους είναι μοναδικά στον κόσμο.
Οι σύνθετες προκλήσεις του παρόντος και του μέλλοντος απαιτούν ευφυή, ευέλικτη και αποτελεσματική διοίκηση. Η παρούσα κατάσταση και οι επιπτώσεις της κρίσης έδειξαν ξεκάθαρα ποια μοντέλα διοίκησης απέτυχαν τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων.
Μια σύγχρονη διοίκηση δεν μένει προσκολλημένη στις συνήθεις τακτικές. Εκμεταλλεύεται τις νέες τεχνολογίες. Καινοτομεί. Παίρνει ριζοσπατικές αποφάσεις έχοντας κάνει μια διαχείριση ρίσκου. Αυτό το ρόλο οφείλει να διαδραματίσει η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση Νοτίου Αιγαίου προκειμένου να μη μιλάμε και πάλι στο μέλλον για χαμένες ευκαιρίες.
* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.
The article expresses the views of the author
iPorta.gr