Κρυψορχία: απαιτεί άμεση αντιμετώπιση;
Τι κινδύνους κρύβει η κρυψορχία; Πού οφείλεται, πώς διαγιγνώσκεται και πώς θεραπεύεται; Γιατί οι άνδρες πρέπει να κάνουν αυτοεξέταση των όρχεων τους;
Στους τελευταίες μήνες της εμβρυακής ζωής, συντελείται η μετάβαση των όρχεων από την κοιλιακή κοιλότητα προς το όσχεο, τη «σακούλα» που περιέχει υπό κανονικές συνθήκες τους όρχεις. Αν υπάρξει ανωμαλία σε αυτήν την μετάβαση προκαλείται κρυψορχία, που είναι συχνότερη σε πρόωρα βρέφη. Σε ποσοστό 50% , οι όρχεις μετακινούνται στη σωστή θέση κατά τους πρώτους έξι μήνες ζωής. Αν δεν συμβεί αυτό η χειρουργική αντιμετώπιση είναι απαραίτητη.
Οι κίνδυνοι
Αν οι όρχεις δεν εξέλθουν από την κοιλιακή κοιλότητα και παραμείνουν σε περιβάλλον με υψηλότερη θερμοκρασία απ’ ότι στο όσχεο, αυτό μπορεί να βλάψει την κανονική τους ανάπτυξη, να προκαλέσει πρόβλημα στην παραγωγή των σπερματοζωαρίων και να οδηγήσει σε στειρότητα. Οι όρχεις που βρίσκονται μέσα στην κοιλιά παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Ο συχνότερος όγκος που εμφανίζεται είναι το σεμίνωμα. Οι όγκοι συνήθως εμφανίζονται μετά την εφηβεία.
Σε σχέση με τους όρχεις που βρίσκονται στη φυσιολογική τους θέση είναι πιθανότερο να παρουσιάσουν συστροφή ή να υποστούν τραυματισμό. Τα παιδιά με κρυψορχία παρουσιάζουν σε κάποιες περιπτώσεις και βουβωνοκήλη.
Πέρα από τα προβλήματα στην υγεία, η κρυψορχία προκαλεί και ψυχολογικά προβλήματα που σχετίζονται με την αυτοπεποίθηση του αγοριού που διαπιστώνει ότι το όσχεο του είναι άδειο ή δεν είναι συμμετρικό γιατί μπορεί να απουσιάζει ο ένας από τους δύο όρχεις.
Η διάγνωση
Ο παιδίατρος, κατά την πρώτη εξέταση διαπιστώνει αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Αν ο όρχις δεν εντοπίζεται από το γιατρό με την ψηλάφηση, γίνεται εξέταση με υπερήχους. Μπορεί να μην υπάρχει καθόλου λόγω ανωμαλιών κατά την εμβρυακή ζωή. Σε άλλες περιπτώσεις, οι όρχεις μπορεί να είναι «ανασπώμενοι» δηλ. να ανεβοκατεβαίνουν, οπότε ο γιατρός θα παρακολουθήσει την κατάσταση και θα αποφανθεί αν πρόκειται για πραγματική κρυψορχία και αν επιβάλλεται θεραπεία.
Η θεραπεία
Αν ο ένας ή και οι δύο όρχεις δεν κατεβούν από μόνοι τους στο όσχεο κατά τους πρώτους έξι μήνες της ζωής του αγοριού είναι απαραίτητη η χειρουργική διόρθωση της κρυψορχίας.
Η χειρουργική επέμβαση ονομάζεται ορχεοπηξία και τοποθετεί τους όρχεις στη σωστή τους θέση. Είναι επέμβαση απλή, ασφαλής, με άριστα αποτελέσματα.
Υπάρχουν και δύο τύποι φαρμακευτικής θεραπείας, με ορμόνες που αυξάνουν την παραγωγή τεστοστερόνης. Ωστόσο, όσο υψηλότερα είναι ο όρχης τόσο μειώνονται τα ποσοστά αποτελεσματικότητας της ορμονικής θεραπείας που δεν ενδείκνυται σε όσους έχουν ήδη υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στον όρχι. Η φαρμακευτική θεραπεία έχει μέγιστο ποσοστό επιτυχίας 20% . Οι ασθενείς πρέπει να επανεξετάζονται κάθε 6 μήνες καθώς τα ποσοστά υποτροπής (25%) είναι πολύ υψηλά. Η φαρμακευτική αγωγή ενδείκνυται προ του χειρουργείου ή σε δόσεις μετά το χειρουργείο, με στόχο την αύξηση του δείκτη γονιμότητας.
Σε κάθε περίπτωση το χειρουργείο είναι η θεραπεία εκλογής.
Αυτοεξέταση των όρχεων
Η έγκαιρη ανίχνευση, διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου των όρχεων είναι σημαντικότατη καθώς η έγκαιρη διάγνωση προσφέρει δυνατότητα πλήρους ίασης.
Οι άνδρες αυτοεξετάζοντας τους όρχεις τους- τουλάχιστον μία φορά το μήνα- μπορούν να εντοπίσουν εγκαίρως κάθε είδους αλλαγή ή την εμφάνιση οζιδίων και να αναζητήσουν άμεσα ιατρική βοήθεια. Η καταλληλότερη στιγμή αυτοεξέτασης είναι μετά το μπάνιο.
Μπροστά σε ένα καθρέφτη πρέπει να αναζητήσουν οποιαδήποτε αλλαγή ή πρήξιμο στο δέρμα του όσχεως και στη συνέχεια να εξετάσουν προσεκτικά κάθε όρχη και με τα δύο χέρια, τοποθετώντας τον δείκτη και τα μεσαία δάκτυλα πίσω από τον όρχη και τον αντίχειρα μπροστά.
Συνήθως οι κακοήθεις όγκοι εντοπίζονται στις πλευρές ή στο μπροστινό μέρος του όρχη. Αν εντοπισθεί κάποια ανωμαλία στο όσχεο ή στους όρχεις, για παράδειγμα ένα οζίδιο, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι ένδειξη κακοήθειας. Ο γιατρός θα αποφανθεί για το τι συμβαίνει αλλά και για τη ενδεχόμενη θεραπεία.
Δρ Δέσποινα Κατσώχη
