Κανόνας και Πραγματικότητα, του Ηλία Καραβόλια

Ηλίας Καραβόλιας

«Ο βασιλιάς δεν είναι πάνω από τους κανόνες γραμματικής» είπε κάποιος Καρδινάλιος στον αυτοκράτορα Σιγισμούνδο, στη σύνοδο της Κωνστάντζας του 1414, επειδή ο αυτοκράτορας έκανε λάθος σε μια λέξη αλλά ήθελε να την καθιερώσει επειδή την είπε αυτός !

Ο Κανόνας λοιπόν είναι ιερός. Είναι ο Νόμος ο ίδιος. Είναι το Υψηλό αντικείμενο της ιδεολογίας -που θα έλεγε ο Ζίζεκ – το οποίο ιεροποιείται απωθώντας το Πραγματικό.

Ποιό είναι όμως το Πραγματικό σήμερα εν μέσω πρωτοφανούς παύσης των κοινωνιών ; Ποιά είναι δηλαδή η παγκόσμια γραμματική που έχει τους δικούς της κανόνες ;

Το Πραγματικό σήμερα είναι η ανασφάλεια, το άγχος, η επελαύνουσα ανεργία, τα χαμηλά εισοδήματα, τα αναγκαία ελλείμματα του καθολικού εργοδότη (κράτους), η απαξίωση περιουσιών και ζωής, η ασυνείδητη απόσπαση υπεραξίας λόγω του βίαιου ψηφιακού μετασχηματισμού στις οικονομίες. Αυτή είναι η γραμματική της Πραγματικότητας.

Φαίνεται όμως ότι ο βασιλιάς εδώ στην Ευρώπη ”εκφώνησε” την δική του λέξη. Το δικό του Σημαίνον. Και το έκανε αφού επικαλέστηκε τον Κανόνα.

Όλη αυτή η εισαγωγή έγινε για να αποτυπώσω τον κυνισμό της μονεταριστικής εξουσίας απέναντι στις ευρωπαϊκές κοινωνίες όπως αυτός αποτυπώθηκε με μια λέξη απο την Λαγκαρντ:

”Αδιανόητη”. Έτσι χαρακτήρισε την προοπτική διαγραφής κρατικών χρεών απο την ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα. Και αναφέρθηκε στον Κανόνα: στον πυλώνα θεμελίωσης του ευρώ και της ευρωζώνης που υπάρχει στην ιδρυτική Συνθήκη της Ευρώπης. Και τα είπε αυτά αγνοώντας επιδεικτικά το ψήφισμα 100 ευρωπαίων οικονομολόγων που έκαναν  έκκληση να διαγραφούν δημόσια χρέη -αυτά που παρακρατεί η ΕΚΤ – ώστε να διευκολυνθεί η κοινωνική ανασυγκρότηση μετά την πανδημία.

Ακούστε την Λαγκαρντ να εκφέρει τον ”Λόγο της Κανονικότητας” : «Χρωστάμε στους εαυτούς μας το 25% του χρέους μας κι αν αποπληρώσουμε το ποσό αυτό, θα πρέπει να το βρούμε αλλού, είτε δανειζόμενοι για να το αναχρηματοδοτούμε αντί να επενδύουμε, είτε αυξάνοντας τους φόρους, ή μειώνοντας τις δαπάνες». Ο κατ’ αρχήν ορθολογισμός που πηγάζει απο αυτές τις γραμμές πρέπει να εξεταστεί σε σχέση με τα δεδομένα της εποχής. Και δεν εννοώ μόνο την πανδημία και τα τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα των κρατών που δημιουργεί.

Πχ. πριν λίγο καιρό είχαμε την υπογραφή συμφωνίας ανάμεσα στην κινεζική κεντρική τράπεζα και το Swift, το σύστημα παγκόσμιας εκκαθάρισης διασυνοριακών εμπορικών ανταλλαγών, για την προώθηση της χρήσης του κινεζικού ψηφιακού νομίσματος στις διεθνείς συναλλαγές.Και αυτό είναι η πρώτη απο τις κινήσεις της Κίνας ώστε περιορίσει την πολιτική των «φτηνών δανείων» που ο πλανήτης δίνει στις ΗΠΑ(βλ. Sarajevo Magazine 7/2, ”Η ιστορία καθώς γίνεται”). Και η Ευρώπη κωφεύει μπροστά σε αυτές τις τεκτονικές νομισματικές μεταβολές φορτώνοντας με δάνεια, δηλαδή χρέη, της κοινωνίες της( περι αυτού πρόκειται).

Έρχεται λοιπόν η θεματοφύλακας της νομισματικής (δήθεν) ισορροπίας να μας πεί τι ; Ότι προέχει ο Κανόνας και η Συνθήκη. Προέχει η οικονομική ορθοδοξία. Και υποδεικνύει το αυτονόητο ώστε να ενισχύσει την Εντολή της (διότι περί Εντολής πρόκειται): «Αν η ενέργεια που ξοδεύεται για να ζητείται η ακύρωση χρέους από την ΕΚΤ αφιερωνόταν στον διάλογο για την αξιοποίηση του χρέους, αυτό θα ήταν πολύ πιο χρήσιμο! Για ποιο πράγμα θα γίνουν δημόσιες δαπάνες; Σε ποιους τομείς του μέλλοντος θα επενδύσουμε; Αυτό είναι το ουσιώδες σήμερα». Η Λαγκάρντ λειτουργεί εδώ ως υποβολέας ενός αμιγώς αντικοινωνικού χρηματοπιστωτικού αξιώματος της καπιταλιστικής Ευρώπης : το χρέος των κρατών δεν διαγράφεται επειδή απαγορεύεται απο τον Κανόνα η νομισματική χρηματοδότηση κρατών. Στην πραγματικότητα όμως έχουμε την κυνική ομολογία αποτυχίας της νομισματικής καπιταλιστικής εξουσίας στην Ευρώπη να προστατεύσει τις κοινωνίες.

Με την φράση ”αδιανόητη η διαγραφή κρατικών χρεών ” η Λαγκάρντ νομιμοποιεί την επιβολή της ισχύος του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος, που η ΕΚΤ τροφοδοτεί εδώ και τρία χρόνια με μηδενικού κόστους χρήμα, απέναντι στις κυβερνήσεις. Γιατί όσοι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι η ΕΚΤ και οι Μηχανισμοί Διάσωσης είναι ”ανεξάρτητοι θεσμοί ” σε σχέση με την τραπεζοκρατία, απλά αγνοούν την πραγματικότητα.

Οι τράπεζες δεν εκταμιεύουν χρήμα στις κοινωνίες. Και οι κυβερνήσεις χορηγούν ρευστό τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους, με προοπτική φυσικά να κοινωνικοποιήσουν μελλοντικά τις ζημίες των ελλειμμάτων. Και όλα αυτά γίνονται ενώ παράλληλα θα υπάρχει ο Κανόνας….

Η γραμματική όμως της νέας λιτότητας που ετοιμάζεται, αν δεν διαγραφούν μερικώς τα δημόσια χρέη, θα είναι ισχυρότερη απο τον Κανόνα. Και τότε δεν θα μας σώσει ούτε ο στίχος του Ελύτη: πιάσε το ”πρέπει”  από το γιώτα και γδάρε το ίσαμε το πι…