iporta.gr

Κάφκα: μια επιθυμία θανάτου, του Ηλία Καραβόλια 

Ο Ηλίας Καραβόλιας είναι Οικονομολόγος  με ειδίκευση Γενικής Θεωρίας και Οικονομικής Πολιτικής. Κατέχει Master of Arts από το European Institute of Philosophical  Anthropology.

GREEK RESTAURANT-THE BEST IN THE CITY- NEW YORK 253-17 NORTHERN BLVD

Επισκεφθείτε τη νέα ιστοσελίδα μας visit our new web site

”Οι αλυσίδες της βασανισμένης ανθρωπότητας έχουν φτιαχτεί από σφραγίδες” έγραψε ο Φραντς Κάφκα που πέθανε σαν σήμερα το 1924 στα 41 του χρόνια.
Η Δίκη, Ο Πύργος, Γράμμα στον Πατέρα, Μπροστά στο Νόμο, Μεταμόρφωση, Σωφρονιστική Αποικία, Αμερική, κ.α. είναι μερικά από τα πολλά έργα του.
Το καφκικό σύμπαν είναι διαχρονικό. Είναι το βιοπολιτικό σήμερα, το γραφειοκρατικό σκότος, το διάχυτο ένστικτο του θανάτου που αναδύει ο καπιταλισμός.
Ο Κάφκα έγραφε γιατί δυσφορούσε ενώ ήξερε ότι δεν φταίει αποκλειστικά αυτός για την δυσφορία του.
Λένε στο έργο τους για αυτόν ( Για μια ελάσσονα λογοτεχνία) οι Ντελέζ- Γκουατταρί:
”Τα μυθιστορήματα του, ατελεύτητα μάλλον παρά ημιτελή, αποσυναρμολογούν μεγάλες κοινωνικές μηχανές του παρόντος και του μέλλοντος. Τη στιγμή που τις εμφανίζει, ο Κάφκα τις χρησιμοποιεί ως προπέτασμα, δεν πιστεύει στον νόμο, στην ενοχή, στην αγωνία, στην εσωτερικότητα. Οι διαφυγές του δεν αποτελούν ποτέ καταφύγιο, έξοδο από τον κόσμο. Αντίθετα, αποτελούν τρόπους διερεύνησης αυτού που ετοιμάζεται και εξορκισμού των διαβολικών δυνάμεων του εγγύς μέλλοντος”
Αυτό που έγραψαν προ δεκαετιών οι Ντ.-Γκ. ότι ετοιμάζεται είναι ήδη εδώ. Το καφκικό σκηνικό είναι το παρόν, είναι αυτό το συστημικό σκηνικό της μικροπολιτικής του εαυτού, της διαδραστικής πολιτικής της υποκειμενικότητας, της διαρκώς εντεινόμενης κοινωνικής μηχανικής.
Ο Κάφκα μιλούσε για το φοβικό, καθυποταγμένο, ενοχικό, υπερεγωτικό, βιοπολιτικό υποκείμενο. Περιέγραφε πως η εξουσία και η οικογένεια, το γραφείο και το καφενείο( τα σημερινά social media), φυλακίζουν την libido και την ελευθερία, το πνεύμα και την επιθυμία, πως εγκλωβίζουν ψυχή και σώμα στα στενά κελιά μικρομηχανών και ταυτόχρονα στην μεγάλη φυλακή της μεγαμηχανής.
Ο μεγάλος αυτός ανατόμος του ψυχισμού είδε το ασυνείδητο ως εργοστάσιο και από τις εκροές του εμπνεόταν και σκηνοθετούσε τις θεατρικές (ανά)παραστάσεις του Εγώ και του Κράτους, του εργαλειοποιημένου, αλλοτριωμένου εργαζόμενου και του Κεφαλαίου.
Ήταν φρουδικός, προ-λακανικός, και προ-ντελεζιανός ταυτόχρονα. Χωρίς να φεύγει από την κλασική μαρξιστική αποκωδικοποίηση του καπιταλιστικού μυστικισμού και της απόσπασης υπεραξίας.
Είχε καταφέρει να κάνει διαφορική, διπλή διάγνωση του ατομικού και κοινωνικού χαόκοσμου, της βιόσφαιρας της επιθυμίας και του υπερεγώ.
Ένωσε το γραφειοκρατικό σκότος της εξουσίας και την κρατική παράνοια,  με τα αναπαραστατικά περιεχόμενα και τα συμβολικά σημαίνοντα στα βάθη και τα μύχια της ψυχής. Έπιασε σε βάθος την ένταση του Νόμου και την έθεσε σε παράλληλη κυκλοφορία με το αναπαραστατικό εύρος της πατρικής φιγούρας.
” Ο θάνατος ως αντιπαραγωγή δεν εξαλείφεται από κανένα σύστημα” γράφει σε ένα συλλογικό έργο για τον Ντελέζ η Χλόη Κολύρη. Αυτή την αντιπαραγωγή, αυτή την συνεχή δημιουργία αντιαξίας (από την εξουσία, το σύστημα, την πολιτισμική δυσφορία) περιέγραφε μέσα από τα ψυχικά τούνελ του θανάτου ο Κάφκα, ανεβάζοντας τον ήρωα του πότε στους ορόφους του Πύργου και πότε στα δωμάτια, τα ακροατήρια και τα έδρανα της Δίκης.
Ο Κάφκα, σε όλα του σχεδόν τα έργα, προέβαλλε το ενοχικό σύνδρομο (ακόμη και στον έρωτα) ως εργοστασιακό προϊόν του ασυνείδητου αλλά ταυτόχρονα και ως αποτέλεσμα της σύνθεσης και της δομής των θεσμών (οικογένεια, σχολείο, δικαιοσύνη, επιχείρηση, κράτος)
Κατέβηκε στον πυρήνα της επιθυμητικής παραγωγής, έζησε σαν τον Ντοστογέφσκι στο υπόγειο της ψυχικής βίο-τεχνίας, ώστε να ξεκαθαρίσει τα άυλα εμπορεύματα( φόβος, θάνατος, αγωνία) από τα ράφια της μνήμης.
Να συναρμολογήσει τους αρμούς της λιβιδινικής οικονομίας του νευρωτικού εαυτού με την υπερεγωτική προσταγή της εξουσίας και του κεφαλαίου. Μόνο έτσι μπορούσε να αποσυνδέσει το συστημικό άγχος από την αρχέγονη ορμή του θανάτου.
Σχεδόν όλα τα καφκικα έργα συναρμολογούν σε μηχανές την σύγκρουση εξουσίας και επιθυμίας( Σωφρονιστική Αποικία) και την ταυτοτική αγωνία της μετάλλαξης και της υπερανα-πλήρωσης φαντασιακής ισχύος (Μεταμόρφωση).
Με τον Κάφκα μάθαμε αυτό που θεωρητικά περιείχε ο φρουδικός εννοιολογικός κόσμος : αναπαράσταση Εαυτού και δυνητικότητα στο Συμβολικό.
Ήταν από τους μεγάλους μηχανικούς της ψυχής που αποσυναρμολόγησε, με λογοτεχνική όμως μαεστρία, την εγκατεστημένη μέσα μας γεννήτρια εξουσίας και απόσπασης υπεραξίας.
Κινήθηκε στα όρια ψυχανάλυσης και σχιζοανάλυσης, ήταν ο κατ εξοχήν φυσικός της μεταφυσικής σύλληψης των κοινωνικών σχέσεων, των σχέσεων εξουσίας και παραγωγής, των δεσμών μεταξύ του ατόμου και του Άλλου, του υποκειμένου και της μάζας…