Χθες, 21 Μαΐου 2020 έκλεισαν 25 χρόνια από τον θάνατο του πατέρα μου. Στο facebook δημοσίευσα μια φωτογραφία του από το 1952 και το Δημοτικό Σχολείο Περιστερίου ή αλλιώς το Πέτρινο. Ο μπαμπάς θα ήταν τότε 8 ετών. Στα 7 του ήρθαν την Αθήνα με την οικογένειά του από την Ανδρίτσαινα, τα Ρόβια, ένα χωριό άγριας ομορφιάς της ορεινής Πελοποννήσου. Πήγαινε στο νυχτερινό σχολείο, δούλευε το πρωί και είδε όλα τα υφάσματα των ανθρώπων. Επέλεξε τον ίσιο δρόμο, της εντιμότητας και της καθαρής εργασίας, που το επιβεβαιώσαμε για πολλοστή φορά στην τελευταία του εμφάνιση επί γης: στην εξόδιο ακολουθία του. Πελάτες του απ’όλη την Ελλάδα ήρθαν να τον αποχαιρετήσουν χωρίς εκείνος να μπορεί να τους ευχαριστήσει για το ξαφνικό, λυπημένο ταξίδι τους. Για την τιμή που του έκαναν. Είχε μια ζηλευτή τελετή, που αρμόζει στους σημαντικούς. Μέχρι και ο τότε Διοικητής του Στρατοπέδου Μηχανικού Ναυπλίου, που ήταν ο τελευταίος γνωστός που γνώρισε σε μια επίσκεψή του στο σπίτι μου στο Ναύπλιο λίγες εβδομάδες πριν από τον θάνατό του, τον τίμησε ερχόμενος στο πατρικό μου, στην Αθήνα, και κλαίγοντας αναρωτιόταν: «Πώς έγινε αυτό;». Χαρακτηριστικό στοιχείο του πατέρα μου ήταν η ικανότητά του να συναναστρέφεται με ευκολία και άνεση με όλα τα υφάσματα των ανθρώπων. «Των σαλονιών και των λιμανιών». Συχνά χρησιμοποιούσε την παροιμία των Εβραίων «και η σκόνη από τα παπούτσια του πελάτη έχει αξία. Θα την τιμάς».
Χθες δεν ένοιωσα την απώλεια του πατέρα μου –μετά από 25 χρόνια ο χρόνος έχει παγώσει την ένταση των συναισθημάτων εγκατάλειψης, θυμού και λύπης. Βρίσκομαι ήδη –και ευτυχώς-στη φάση της αποδοχής. Όμως επανέφερα στη μνήμη μου στοιχεία που και ο ίδιος αξιολογούσε θετικά: την εντιμότητα, την σαφήνεια, την πραότητα, την ευγένεια, την περηφάνια, την αποφασιστικότητα. Επιπλέον, φαντάστηκα τον διάλογο μεταξύ μας για την πανδημία. Ποιος το περίμενε να έρθει; Ποιος περίμενε ότι σε τρεις μήνες ο κόσμος θα άλλαζε δραματικά; Ένας παλιο-ιός θα επηρέαζε τις ζωές όλου του πλανήτη; Ποιος γνωρίζει τελικά το αύριο, την επόμενη στιγμή τι θα συμβεί; Κανείς. Διότι για όλα μπορούμε να κάνουμε εικασίες και υπολογισμούς, αλλά ποτέ για το τι θα συμβεί το επόμενο λεπτό. Πόσω μάλλον το επόμενο πρωί.
Εκείνο το πρωινό ξημέρωμα της Κυριακής 21ης Μαΐου 1995 ο πατέρας μου, η μητέρα μου, η 16χρονη τότε αδελφή μου και εγώ δεν υποψιαζόμασταν ότι στις 7:20μμ στο Γενικό Κρατικό Νίκαιας ο μπαμπάς μου θα μας αποχαιρετούσε δια παντός. Όπως κανείς μας, ούτε εσείς ούτε εγώ, γνωρίζουμε αν αύριο θα είμαστε εδώ για να αγκαλιάσουμε έστω και μες την πανδημία τους αγαπημένους μας, να τους φιλήσουμε, να τους πούμε ότι τους αγαπάμε, ότι τους ερωτευθήκαμε, ότι τους λαχταρήσαμε, ότι τους νοσταλγήσαμε, ότι μας έλειψαν, ότι μετανιώσαμε για τις λύπες που τους δώσαμε. Γιατί η ανώτερη υπαρξιακή σταθερά του κόσμου είναι το άγνωστο αύριο. Απολύτως άγνωστο και στο λεπτό.
Χθες, αναρωτήθηκα για τους ανθρώπους που εκτιμώ, θαυμάζω, αγαπώ ή απλώς σέβομαι, πόσο καιρό έχουμε να συναντηθούμε ή να ακουστούμε στο τηλέφωνο. Σε άλλους έκανα το πείραμα του «να δούμε ποιος αγαπά ή έχει περισσότερο ανάγκη τον άλλο» επιλέγοντας εγώ να μην επικοινωνήσω μαζί τους και σε άλλους το «τι είχαμε, τι χάσαμε ζούμε και χωρίς αυτούς». Στους πρώτους ο εγωισμός που μπερδεύεται με την αξιοπρέπεια και την υπερηφάνεια καλά κρατεί, στους δεύτερους η αδιαφορία είναι μάλλον προφανής. Και αν η αδιαφορία είναι αυτό που υπάρχει αθέατα και στους πρώτους;
Έκλεισα την σκέψη μου αποχαιρετώντας ψυχικά και τους μεν και τους δε. Στις τόσες άγνωστες παραμέτρους και εξισώσεις του αύριο δεν θα έπρεπε να έχουν θέση οι ημίμετροι και οι περίπου. Οι νάρκισσοι και οι ναρκισσευόμενοι. Όλα μας τα έμαθαν στα «σοφά» ελληνικά σχολειά, αλλά δεν μας είπαν το βασικό αυτονόητο: η αγάπη όταν υπάρχει δίνεται με γενναιοδωρία και απλότητα. Μοιράζει, πολλαπλασιάζει, προστατεύει, αγκαλιάζει. Βρίσκει τον τρόπο ακόμα και μέσω πανδημίας που απαγορεύεται το άγγιγμα. Η μαγική Αγάπη που ξεπερνά αποστάσεις και απαγορεύσεις. Και αν η Αγάπη είναι λέξη βαρύνουσας σημασίας, ας πούμε “η πρόθεση της Αγάπης” που εκδηλώνεται με το συγκινητικό ενδιαφέρον. Με μια απλή επικοινωνία.
Όλα μας τα έμαθαν στα «σοφά» σχολειά που επιμένουν στην αποστήθιση αντί για την έμπρακτη κριτική σκέψη, αλλά ούτε κουβέντα για την αυτοεξέλιξη που κάνει την καρδιά βεντάλια. Ξεκινά από το ειλικρινές ενδιαφέρον και τραβά όσο μπορεί μακρύτερα. Αρκεί η καρδιά να είναι βεντάλια ανοιχτή. Να είναι απλώς δεκτική. Για να κατανοήσει την ουσία της ύπαρξής μας που είναι ο Άλλος Άνθρωπος.
Τι κρίμα για τον χρόνο που χάνεται! Κι όμως… δεν ξέρουμε η ζωή τι μας επιφυλάσσει το επόμενο λεπτό.
22/5/2020
Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.
The article expresses the views of the author
iPorta.gr