Η ΟΜΠΡΕΛΑ, Θέατρο ΑΛΚΜΗΝΗ, του Κωστή Α. Μακρή

Kostis A. Makris

6 έτη ago

Η iΠόρτα σας πάει στο Θέατρο.

Από την ειδησεογραφία και τις στατιστικές μαθαίνουμε πόσοι άνθρωποι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, πόσοι δυσκολεύονται να τα φέρουν βόλτα με τις καθημερινές ανάγκες τους. Από την ειδησεογραφία μαθαίνουμε κάποιες χαρακτηριστικές περιπτώσεις όπου η απελπισία οδηγεί κάποιους ανθρώπους σε ακραίες αποφάσεις όπως η αυτοχειρία ή το έγκλημα.

Η «Ομπρέλα» δεν αναφέρεται σε ακραίες περιπτώσεις.

Δεν είναι περιθωριακοί τύποι οι δυο γυναίκες που συναποτελούν τον κορμό τού έργου.
Πιο πολύ τους ταιριάζει ο όρος «Νεόπτωχος» που περιγράφει ανθρώπους που είχαν δουλειά, είχαν και κάποιο εισόδημα με το οποίο μπορούσαν να τα βγάζουν πέρα με αξιοπρέπεια.

Σ’ αυτή την κατηγορία ανήκουν οι δυο γυναίκες συγκάτοικοι στην «Ομπρέλα» της Ειρήνης Σταματίου που παίζεται στο Θέατρο ΑΛΚΜΗΝΗ από την Παρασκευή 15 Φεβρουαρίου και κάθε Παρασκευή μέχρι το Πάσχα του 2019.

Η «Ομπρέλα» είναι ένα έργο που δεν χρησιμοποιεί όλα τα σκούρα χρώματα που έχει στην παλέτα του ένας συγγραφέας για να αποτυπώσει μια δεινή, για πολλές και πολλούς, κατάσταση.

Υπάρχουν πολλά φωτεινά χρώματα στο έργο και αυτά είναι που με δυσκολεύουν να το κατατάξω.

Η κάθε θεάτρια κι ο κάθε θεατής θα κρίνει αν αυτό που είδε είναι μια τραγική κινωνική κωμωδία, μια κωμική τραγωδία ή, απλώς, μια διεισδυτική ματιά στη ζωή τριών σημερινών ανθρώπων που συνειδητοποιούν ―εν τέλει― ότι και στην πιο μεγάλη μπόρα, ακόμα κι αν δεν έχεις την ομπρέλα που θα ήθελες, μπορείς να αντέξεις και να ελπίζεις σε κάτι καλύτερο. Κι αυτό επειδή έχεις το προνόμιο να μην είσαι μόνος ή μόνη.

Όσο κι αν ―κατά τον Ζαν Πολ Σαρτρ― «Η κόλαση είναι οι άλλοι», εκείνοι δηλαδή που ―από τη γέννησή μας― μας καθορίζουν και μας ορίζουν, μέσα στην «Ομπρέλα» συνάντησα το αντίδοτο αυτής τής «Κόλασης» που έχει εκφραστεί και από τον Κ. Π. Καβάφη (συγχωρέστε μου την αναφορά, ξέρω ότι έχουμε γκώσει από Καβάφη αυτές τις μέρες, αλλά…).

Οι πρωταγωνίστριες τής «Ομπρέλας» (η συγγραφέας δηλαδή) βρίσκουν τον τρόπο στη ενενηντάλεπτη σχέση τους με το κοινό, να ξεφορτωθούν ―κατά κάποιον τρόπο― τους «Λαιστρυγόνας και του Κύκλωπας, και τον άγριο Ποσειδώνα» που δείχνουν να «κουβανούν εντός τους» στην αρχή τού έργου.

Περισσότερα στο έργο.

Δεν σκοπεύω να σας αποκαλύψω το τέλος.

Είδα ένα έργο με τρεις και μισή ηθοποιούς. (Η μισή είναι η σπιτονοικοκυρά τής Άννας και της Ελένης, που μόνο τη φωνή της ακούμε.)

Η Άννα (Μαρία Μαυροματάκη) είναι ―ως ρόλος― συνταξιούχος ηθοποιός και ή Ελένη (Χρύσα Μπαλατσούρα) ―πάλι ως ρόλος― συνταξιούχος εικαστικός-ζωγράφος. Είναι αδερφές, συγκατοικούν και η κάθε μια είναι η «κόλαση» της άλλης.

Δυσκολεύονται να πληρώσουν το νοίκι και τους λογαριασμούς τους, δυσκολεύονται να πάρουν όσα λικέρ και σοκολατάκια επιθυμούν και αναζητούν συμπληρωματικούς πόρους είτε ζωγραφίζοντας βότσαλα και κεραμεικά (κυρίως η Ελένη), είτε φτιάχνοντας μπομπονιέρες, είτε παραδίδοντας (η Άννα) μαθήματα φωνητικής.
Δυσκολεύονται και να συμβιβάσουν τις διαφορετικότητες των χαρακτήρων τους. Η ανάγκη τις κάνει να ζουν μαζί· ή έτσι νομίζουν.

Η ζωή τους τους φαίνεται μαύρη μέχρι τη στιγμή που ένας άγνωστος, σε μια κρίσιμη για την υγεία του κατάσταση, χτυπάει την πόρτα τους ζητώντας βοήθεια.

Έχει προηγηθεί ή εύρεση μιας όμορφης ομπρέλας που οδηγεί την Άννα να ονειρεύεται όμορφες βροχές και όμορφους βροχερούς περιπάτους σε ένα μέλλον δίχως την απειλητική ξηρασία που προέβλεπε γι’ αυτό ο ποιητής Μιχάλης Κατσαρός στο ποίημά του «Θὰ σᾶς περιμένω».

Ο άγνωστος που βοηθιέται από τις δυο αδερφές, επιστρέφει στο σπίτι τους, μετά την αποκατάσταση της υγείας του, με λουλούδια και σοκολατάκια.

Οι τρεις τους αναπτύσσουν μια σχέση που ο λανθάνων ερωτισμός της σκεπάζεται από την προτίμησή τους για μια ειλικρινή, ανθρώπινη συντροφιά παρά για έναν εφήμερο έρωτα που μπορεί να τους πληγώσει.
Ο άγνωστος είναι ο Αντρέας ((Νίκος Αναστασόπουλος) που τους με το θάρρος τού ξένου τούς εξομολογείται κομμάτια μιας ζωής σημαδεμένης από έναν, τουλάχιστον, ανεκπλήρωτο έρωτα.

Η εξέλιξη του έργου έχει εκπλήξεις που δεν είναι σωστό να τις αποκαλύψω.

Οι εκπλήξεις αυτές δεν είναι μεταφυσικά θαύματα αλλά, κατά κάποιον τρόπο, είναι μια από τις (πολλές, κατά τη γνώμη μου) πιθανότητες που έχει ένας άνθρωπος που αγωνίζεται για τα όνειρά του, να δει κάποια από αυτά να εκπληρώνονται.

Το τέλος τού έργου έχει ελπίδα.

Όλο το έργο διαπνέεται από ελπίδα.

Ίσως επειδή στην Ελλάδα τυχαίνει πολλές φορές, ακόμα και μέσα σε μια καταιγίδα, να σκάει μύτη ένας χαρμόσυνος ήλιος.

Δεν μου αρέσει να ψάχνω για σύμβολα και αλληγορίες σε κάτι που αν το δεχτείς όπως είναι ή σου αρέσει ή δεν σου αρέσει. Από παλιά έχω μια αλλεργία απέναντι στο ερώτημα «τι θέλει να πει ο ποιητής;». Ο ποιητής δεν θέλει να πει τίποτε περισσότερο και τίποτα λιγότερο απ’ αυτά που γράφει. Η πλευρά τού αναγνώστη δίνει νόμα στο ανάγνωσμα, στο θέαμα και στο ακρόαμα. Μέσα στη σιωπή μας θα τα ακούσουμε όλα και μέσα από τον λόγο με τους άλλους ―ίσως― μοιραστούμε την πράξη που οδηγεί στην αγάπη, στο μίσος ή στην αδιαφορία. Νομίζω ότι τα χειρότερα συναισθήματα είναι αυτά τής αδιαφορίας, του κενού, της απάθειας.

Η παράσταση μου πρόσφερε θετικά συναισθήματα. Δηλαδή, μου άρεσε.

Οι ηθοποιοί μού άρεσαν.

Ο Νίκος Αναστασόπουλος (Αντρέας) κατάφερε να μεταφέρει στο κοινό, με κομψότητα και χάρη, τον αυτοσαρκασμό, τον λυγμό και την ανάληψη της ευθύνης ενός αποτυχημένου ανθρώπου· εξομολογείται τις αποτυχίες του στις νέες γνωριμίες του, με την επίγνωση ―ή την ελπίδα― ότι δεν θα κριθεί με το μέτρο ενός ανώριμου εραστή αλλά ούτε και ενός παλαιού φίλου που η εικόνα του ανατρέπεται από τον ίδιο και τις πράξεις του.

Η Μαρία Μαυροματάκη (Άννα) δημιούργησε έναν στιβαρό χαρακτήρα, παρ’ όλο που ο ρόλος τής «ανεύθυνης» πρώην ηθοποιού και αναξιόπιστης αδερφής εύκολα θα μπορούσε να διολισθήσει σε στερεοτυπική περσόνα κωμικής τηλεοπτικής σειράς. Υπηρέτησε τον ρόλο με την κωμική τραγικότητα που απαιτούσε το έργο και με επιδεξιότητα νίκησε το γελοίο που κρύβεται πίσω από κάθε καριέρα που δεν έδωσε τα αναμενόμενα στον καλλιτέχνη.

Η Χρύσα Μπαλατσούρα (Ελένη) είχε στο πλευρό της όλες τις μαμάδες που σέβονται και επαινούν τα σοβαρά και υπεύθυνα παιδιά αλλά εναντίον της τα νιάτα και τον χρόνο που προδίδει κάθε σοβαρό και υπεύθυνο παιδί όταν φτάνει σε μια ηλικία που οικτίρει τον εαυτό του για τις τρέλες που δεν έκανε. Η ερμηνεία της («παίξιμο» μ’ αρέσει να το λέω, επειδή στο θέατρο οι ηθοποιοί έχουν το προνόμιο να «παίζουν») είχε την ευλυγισία, την ισορροπία και την αυτοσυγκράτηση που ζητούσε ο ρόλος.

Παρά τις λίγες και μικρές «αμαρτίες» τής πρεμιέρας, παρά τους κάποιους κειμενικούς πληθωρισμούς ―ειδικά στο πρώτο μέρος, πριν την εμφάνιση του Αντρέα― και παρά κάποιες ―ελάχιστες― ερμηνευτικές υπερβολές (γενικά, είμαι υπέρ των χαμηλών τόνων) η παράσταση, το έργο, η σκηνοθεσία, τα σκηνικά, τα κοστούμια και η μουσική ―το επαναλαμβάνω― μού άρεσαν.

Βγήκα κερδισμένος από την παράσταση.

Και το πιο σημαντικό απ’ όλα, πήρα την ελπίδα ότι το «χάσμα π’ άνοιξε ο σεισμός» θα γεμίζει με άνθη.

Σας προτρέπω να το δείτε με συντροφιά. Θα έχετε πολλά να λέτε μετά.

21 Φεβρουαρίου 2019

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr

Σημείωμα τής παράστασης:

«Δεν έχει σημασία ποιο κατώφλι θα περάσεις. Ούτε πότε και πώς θα το περάσεις. Αρκεί να μην το περάσεις μόνος…»

«Η ΟΜΠΡΕΛΑ»
Της Ειρήνης Σταματίου

ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΚΜΗΝΗ κάθε Παρασκευή στις 21:00

ΠΡΕΜΙΕΡΑ: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2019, ΩΡΑ: 21:00

ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΩΣ 19 ΑΠΡΙΛΙΟΥ

Δυο γυναίκες επιστρατεύουν το χιούμορ και τη φαντασία τους. στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τη σκληρή καθημερινότητα.
Μια τυχαία ανακάλυψη, μια απρόσμενη επίσκεψη και μια βαθιά εξομολόγηση θα φέρουν τη μεγάλη ανατροπή.

Κείμενο-Σκηνοθεσία: Ειρήνη Σταματίου

Σκηνικά: Μάγδα Καλέμη

Κοστούμια: Όλια Ησαΐα

Μουσική: Βαγγέλης Αυγέρης

Φωτισμοί: Μανώλης Μπράτσης

Βοηθός σκηνοθέτη: Πηνελόπη Χαλκιά

Φωτογραφίες: Γιάννης Καρνεσιώτης

Γραφιστική επιμέλεια : Βίκυ Ράντη

Επικοινωνία: Γιάννης Σπίγγος

Επιμέλεια-Παραγωγή: Μιχάλης Παναγιωτόπουλος

Παίζουν οι ηθοποιοί: Νίκος Αναστασόπουλος, Μαρία Μαυροματάκη. Χρύσα Μπαλατσούρα

Γενική Είσοδος: 12 €