Ανατρέχω στην μνήμη μου όταν πρωτοδιάβασα, μαθητής του Λυκείου ακόμη, το 1984 του Τζωρτζ Οργουελ. Δεν θα μπορούσα ποτέ, τότε, να φανταστώ τους ανθρώπους να μετατρέπονται σε πειραματόζωα σε μεγάλης κλίμακας κοινωνικά πειράματα.
Δεν θα μπορούσα ποτέ τότε να φανταστώ πως οι άνθρωποι θα εργάζονται από το σπίτι και επικοινωνούν μόνο εξ αποστάσεως.
Δεν θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ πως θα μέναμε κλεισμένοι μέσα σε ένα σπίτι με πλήρη παρακολούθηση – και με τη θέλησή μας μάλιστα. Με την άδεια και τις ευχές μας.
Δεν πίστευα πως θα έφτανε η στιγμή που για να πας κάπου θα έπρεπε να περάσεις από έλεγχο του Κράτους που θα παρακολουθούσε το πρόσωπό σου για να εντοπίσει σημάδια ασθένειας, δυσαρέσκειας η εγκληματικής συμπεριφοράς βλέποντας απλά τις εκφράσεις του προσώπου σου.
Πριν από πενήντα χρόνια, ίσως και να ήξερα πως κάπου εκεί στην Σοβιετική ένωση ή στην Ανατολική Γερμανία υπήρχε μια KGB ή Στάζι που μπορούσε να παρακολουθεί τα τους πολίτες επί 24 ώρες το 24ωρο, αλλά ακόμη και τότε σίγουρα δεν μπορούσε να επεξεργαστεί αποτελεσματικά όλες τις πληροφορίες που θα συλλέγονταν. Τώρα όμως, οι κυβερνήσεις μπορούν να βασίζονται σε πανταχού παρόντες αισθητήρες και ισχυρούς αλγορίθμους. Μπορεί να ξέρει πού βρίσκεσαι και πού πας παρακολουθώντας προσεκτικά το τηλέφωνό σου ( να γιατί λέγοντα έξυπνα κινητά) και μπορεί να σε υποχρεώσει (ίσως είναι ένα επόμενο μέτρο) να ελέγχεις και να αναφέρεις τη θερμοκρασία του σώματος σου και την ιατρική σου κατάσταση, αλλά και τις κινήσεις σου και όποιον ήλθε σε επαφή μαζί σου.
Η τεχνολογία παρακολούθησης αναπτύσσεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς και αυτό που έμοιαζε με επιστημονική φαντασία πριν από χρόνια, σήμερα είναι πραγματικότητα. Ίσως δεν είναι μακριά μας η μέρα που πολύ απλά και φυσικά μια κυβέρνηση θα απαιτεί από κάθε πολίτη να φορά ένα βιομετρικό βραχιόλι που θα παρακολουθεί τη θερμοκρασία του σώματος και τους καρδιακούς του παλμούς 24 ώρες το 24ωρο. Και θα μας αρέσει αυτή η παρακολούθηση που θα μας σερβιριστεί σαν…ασφάλεια γιατί «…ο σκοπός της Νέας Ομιλίας είναι να στενέψει τα όρια της σκέψης. Στο τέλος θα κάνουμε κυριολεκτικά αδύνατο το έγκλημα της σκέψης, γιατί δεν θα υπάρχουν λέξεις για να το εκφράσει κανείς…».
Ήδη στις τηλεοράσεις μας οι opinion makers λένε με απόλυτη φυσικότητα για κάθε νέο περιορισμό: Και αυτό αν γίνει δηλαδή εμάς γιατί να μας ενοχλεί;. Ναι . Θα μας αρέσει που θα γίνουμε οι αναίσθητοι, τυφλοί και αυτοματοποιημένοι πολίτες του 1984, όπως ακριβώς μας φαντάστηκε ο Όργουελ 80 χρόνια πριν και χωρίς καν να το αντιλαμβανόμαστε μάλιστα. Δεν θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ, λοιπόν, διαβάζοντας το 1984 στα πρώτα εκείνα χρόνια της εφηβείας μου πως αυτό που κρατούσα στα χέρια μου είναι μία ανατριχιαστικά ακριβής προφητεία για το μέλλον του κόσμου, ένα μανιφέστο, η εξιστόρηση της μοναχικής και διαχρονικής μάχης του ατόμου με το σύστημα, έναν μηχανισμό δομημένο μεθοδικά, σχεδόν άφθαρτου, που αποσκοπεί στον απόλυτο έλεγχο και την κατάργηση κάθε ελευθερίας – κάθε πραγματικής ελευθερίας. Κάθε απόγευμα βλέπουμε τους εαυτούς μας να κάθονται μπροστά σε μια οθόνη και να ρουφάμε άπληστα την κάθε πληροφορία που μας δίνεται με το τακτικό ιατρικό ανακοινωθέν. Η αναφορά στα γεγονότα είναι αποστειρωμένη και τυπική. Οι άνθρωποι έγιναν αριθμοί, τόσοι άσθενείς, τόσοι διασωληνωμένοι, τόσοι νεκροί. Γινόμαστε μέρος της μάζας. Είμαστε όλοι το ίδιο. Μπροστά στη δύναμη του Μηχανισμού, ο άνθρωπος αποτελεί απλώς ένα στατιστικό στοιχείο που αν θελήσει η εξουσία μπορεί να το διαγράψει σε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου. Παύει να υπάρχει, έτσι απλά. Η ανθρώπινη ύπαρξη γίνεται μονάχα ένας αριθμός, το ευτελές τίποτα.
Η δυστοπική αυτή αντίληψη του μέλλοντός μας δεν μοιάζει πια υπερβολική και οι μέρες που κάποιος θα θεωρούσε ότι οι ανθρώπινες κοινωνίες έχουν αποδεχθεί ένα επίπεδο τόσο ευθείας παραβίασης της ιδιωτικότητας είναι ήδη εδώ. Παρόλα αυτά σκέφτομαι πως τουλάχιστον η γνώση της ανά πάσα στιγμή παραβίασης της ιδιωτικότητάς μας είναι σίγουρα καλύτερη, σε σύγκριση με την άγνοια αν αναλογιστεί κανείς πως εδώ και πολύ καιρό έχουμε εκπαιδευτεί σε αυτή την νέα κατάσταση παραδίδοντας την ιδιωτικότητά μας στον κάθε είδους «Μεγάλο αδερφό» που λέγεται Facebook, twitter, instagram κλπ. Τα όσα αναφέρονται στο 1984, δεν είναι τίποτα λιγότερο ή περισσότερο από προφητικά σύμβολα και συγκλονιστικές παραβολές για όσα συμβαίνουν τώρα σε παγκόσμιο επίπεδο εγκλωβίζοντας τον άνθρωπο σε μια εφιαλτική, σοκαριστική, γκρίζα και κλειστοφοβική ατμόσφαιρα. Αλλά σε αυτή την αυτοκρατορία του απόλυτου φόβου, που βασίζεται στην παρακολούθηση των πάντων στο τέλος ξέρω πολύ καλά πως όπως όλος ο κόσμος έτσι και γω με ισχυρό το ένστικτο της αυτοσυντήρησης θα καταλήξω να αγαπήσω τον Μεγάλο Αδελφό…
* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.
The article expresses the views of the author
iPorta.gr