Ο Γιάννης Πανούσης είναι Καθηγητής Εγκληματολογίας του Παν/μιου Αθηνών
Των κρυφών νοημάτων το μήνυμα να διακρίνω
Και ν’αποφασίσω τι θα κάνω μετά
Αντώνης Μακρυδημήτρης, Μέρες 2020
Η λαϊκότητα αποτελεί ως γνωστόν πηγαία έκφραση του λαϊκού αισθήματος και του λαϊκού πολιτισμού, ενώ ο λαϊκισμός συνιστά ειδική συμπεριφορά της εξουσίας που απευθύνεται στο ανώνυμο πλήθος με αιχμές τη διαστρέβλωση της αλήθειας, την ισοπέδωση της αξιοκρατίας,τις προκαταλήψεις , το στιγματισμό των διαφωνούντων και το φανατισμό, στο όνομα μιάς μαζικής κουλτούρας απροσωποποίησης και αντι-ελιτισμού. Στο όνομα του λαού συσκοτίζεται η αλήθεια για να χειραγωγηθεί ο ίδιος ο λαός. Ο πολιτικαντισμός, ως χυδαία και αγοραία μορφή λαίκισμού εξαχρειώνει τους πολίτες-πελάτες [μέσω της ‘κολακείας’’ των άχρηστων και των ακραίων] ,εκφυλίζει τη λειτουργία των θεσμών,και με την έννοια αυτή υπονομεύει τη Δημοκρατία. Με θετική ή αρνητική δημαγωγία, με απραγματοποίητες προτάσεις, με αντιμεταρρυθμιστική τακτική, με καλυμμένη αυταρχικότητα ο λαϊκισμός αναγορεύεται σε οιονεί-θρησκεία. Η θρησκοληψία και η ιδεοληψία πάντοτε προχωράνε χέρι-χέρι [όσο και να ισχυρίζονται ότι διαφωνούν] γιατί τους ενώνει το δόγμα,το απόλυτο,το αδιαμφισβήτητο,το ‘αιώνιο’[;].Πολλές φορές οι λαϊκιστές παίζουν το ίδιο παιχνίδι με τους φονταμενταλιστές, από άλλη οπτική αλλά με τον ίδιο ανορθολογισμό και την ίδια συγκρουσιακή διάθεση.
Σφήνα ανάμεσα στο λαϊκισμό της γενικής εξέγερσης κατά παντός μη-συμμορφούμενου και του μετανεωτερικού σχετικισμού των αξιών εμφανίστηκε απροειδοποίητα η Πανδημία, η οποία πλην του προκληθέντος φόβου, έθεσε και τους δικούς της όρους και προϋποθέσεις.
‘’Δεν αναγνωρίζω πλούσιους και φτωχούς, αναπτυγμένα και μη κράτη,αρχαίους ή νεότερους λαούς, δυτικούς ή ανατολικούς πολιτισμούς, δημοκρατικά ή μη πολιτεύματα, άρα μη χρεώνεται στην Ιστορία τα αίτια ή τις ενοχές.
Δεν είμαι ορατός , άρα δεν έχω ποτέ φανερωθεί σε οράματα προφητών και σε χρησμούς διανοητών.
Δεν ανήκω σε κανένα κόμμα και σε καμία ιδεολογία, άρα μην ανοίγετε πάλι τα πολιτικά βιβλία για να βρείτε απάντηση.
Δεν περιορίζομαι από νόμους και Συντάγματα, άρα μη μαλώνετε με όρους πολιτικής ορθότητας.
Δεν φοβάμαι κανέναν άλλον εκτός από την Επιστήμη και την πειθώ/πειθαρχία για τα μέτρα στην αντιμετώπισή μου’’
Επειδή από τις υποδηλώσεις αυτές προκύπτει ότι ο Κορονοϊός βάζει την τοξικότητά του πάνω από την ταξικότητα και στηρίζει την εξάπλωσή του στην αφροσύνη, την επανάπαυση και την ανο(η)σία των ιδεοληπτικών είναι φανερό ότι λειτουργεί αντιλαϊκιστικά αλλά ταυτόγχρονα και φιλολαϊκά.
Αντιλαϊκιστικά γιατί μιλάει τη γλώσσα της αλήθειας, δεν χαϊδεύει κανέναν και υπογραμμίζει τη δύναμη της γνώσης .
Φιλολαϊκά γιατί συσπειρώνει το λαό, ενώνει τους ανθρώπους, δεν αποδέχεται αποκλεισμούς και εξαιρέσεις, δημιουργεί δυναμική αλληλεγγύης, αναδεικνύει την ανάγκη ενός νέου συνταγματικού πατριωτισμού.
Η Πανδημία μας ανάγκασε να μάθουμε να ζούμε σε κατάσταση μη-ισορροπίας.
Στην ίδια όμως κατάσταση μη-ισορροπίας, αλλά από την πλευρά της υπερβολής και του ανορθολογισμού, δεν ζούσαμε και πριν από τον Ιό; Απλώς ο Φόβος αντικατέστησε την Αλαζονεία.
Τώρα που ο αστυνομικός έγινε ο φύλακας της προστασίας από την επικίνδυνη εγγύτητα του συνωστισμού και οι γιατροί/νοσοκόμοι έγιναν φύλακες της υγείας μας και οι αρχές λειτουργούν υπέρ όλων των πολιτών [κι όχι των ημετέρων] και οι ιερείς έπαψαν να μονοπωλούν τη σωτηρία μας,τώρα μήπως έφτασε ή ώρα ν’αποκτήσουμε μιαν άλλη ηθική ταυτότητα και αίσθηση του συν-ανήκειν;
Αν ναί, τότε ο Κορονοϊός όχι μόνο δεν ήταν λαϊκιστής αλλά απεδείχθη και μέγας μεταρρυθμιστής.
ΥΓ. “Τη νέα ελπίδα ας κοινωνήσουμε κι ο αντίλαλος ας κυλήσει
από βράχο σε βράχο, από τη μία άκρη ως την άλλη της χώρας” [Α.Μακρυδημήτρης].
* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.
The article expresses the views of the author
iPorta.gr