iporta.gr

Διαβάζοντας: “M Train” της Patti Smith, του Άγγελου Κουτσούκη

Ο  Άγγελος Κουτσούκης είναι Ραδιοφωνικός Παραγωγός και Δημοσιογράφος.

“M Train” της Patti Smith

Η Patti Smith είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες φυσιογνωμίες της μουσικής και όχι μόνο, των τελευταίων πενήντα χρόνων.

Τραγουδίστρια, μουσικός, ποιήτρια, ζωγράφος και ακτιβίστρια, γεννήθηκε στο Σικάγο το 1946. Επηρεασμένη από τον Μπόμπ Ντύλαν, τον Αρθούρο Ρεμπό, τον υπαρξισμό και την μπιτ λογοτεχνία.

Το 1967 εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη και αναμίχθηκε με τους καλλιτεχνικούς underground κύκλους της πόλης. Ασχολήθηκε με την ποίηση και το θέατρο-έγραψε και ένα θεατρικό μαζί με τον Σαμ Σέπαρντ- και άρχισε να επεξεργάζεται την ιδέα του συνδυασμού της ποίησης με την μουσική του ροκ εν ρολ. Γι΄αυτόν τον σκοπό το 1974 σχημάτισε το Patti Smith Group σε συνεργασία με τον κιθαρίστα Λένι Κέι. Η Patti Smith συνδεόταν στενά με τον διάσημο φωτογράφο Ρόμπερτ Μέιπλθορπ, ο οποίος την αποθανάτισε στο εξώφυλλο του πρώτου της άλμπουμ , ”Horses”, που από πολλούς μουσικοκριτικούς θεωρείται το πρώτο πανκ-ροκ άλμπουμ της δεκαετίας του 1970 και συγκαταλέγεται στις πιο έγκυρες λίστες με τα 100 καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών. Ακολούθησε μια σειρά από σπουδαίες δουλειές,που την καθιέρωσαν ως μία από τις σημαντικότερες ερμηνεύτριες , συνθέτριες και στιχουργούς στην ιστορία.

Η πρώτη ποιητική της συλλογή εκδόθηκε το 1972, ενώ η πρώτη της ατομική έκθεση ζωγραφικής έγινε το 1973. Το 2005 το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας τίμησε την Patti Smith απονέμοντάς της τον τίτλο του Commandeur dew Arts et des Lettres , που αποτελεί την ανώτατη καλλιτεχνική διάκριση στη Γαλλία. Το 2007 εισήχθη στο Rock and Roll Hall of Fame. Το 2010 εκδόθηκε το αυτοβιογραφικό της έργο  ”Πάτι και Ρόμπερτ” και το 2015 το επίσης αυτοβιογραφικό  “M Train”.

Όλα αυτά τα στοιχεία του βιογραφικού της είναι απαραίτητα για να καταλάβουμε τι είδους καλλιτέχνης είναι η Patti Smith. Δεν κυνήγησε ποτέ την εύκολη επιτυχία, δεν μέτρησε τις αντοχές της σε τραγουδιστικές επιτυχίες , παρ΄όλο που τις έκανε κι αυτές. Το τραγούδι “Βecause the night”, είναι σίγουρο ότι λέει πολλά σε πολλούς. Η Patti Smith είναι μια ολοκληρωμένη καλλιτέχνης, που στάθηκε πάντα πιστή στα  ”πιστεύω” της, άσχετα αν αυτό της κόστισε σε φήμη ή σε χρήμα.

Διαβάζοντας το  ”M Train”  σου επιτρέπει να μπεις στον κόσμο της. Ένας κόσμος γεμάτος από τα πράγματα που αγάπησε και εξακολουθεί να αγαπάει. Τους beatniks, τους χαμένους ποιητές, τα άπιαστα όνειρα, τα καφέ της Νέας Υόρκης, τα ταξίδια σε μέρη που μόνο η φαντασία μπορεί να σε βγάλει. Από τις σελίδες του βιβλίου της περνούν ο Ζαν Ζενέ, ο Ουίλιαμ Μπάροουζ, η Σίλβια Πλάθ, ο Αρθούρος Ρεμπό, η Μαρία Κάλλας.  “Καθώς διέσχιζα την Έκτη Λεωφόρο η φράση  “Η Κάλλας είναι Μήδεια είναι Κάλλας”  επαναλαμβανόταν στον ίδιο ρυθμό με αυτόν στον οποίο χτυπούσαν τα τακούνια από τις μπότες μου στο οδόστρωμα. Ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι κοιτάζει στην κρυστάλλινη σφαίρα για να διαλέξει τους ηθοποιούς του και επιλέγει τη Μαρία Κάλλας, μία από τις πιο εκφραστικές φωνές όλων των εποχών,για έναν επικό ρόλο με ελάχιστους διαλόγους και καθόλου τραγούδι. Η Μήδεια δεν τραγουδάει νανουρίσματα. Σφάζει τα παιδιά της. Η Μαρία δεν ήταν η τέλεια τραγουδίστρια. Αντλούσε δύναμη από τα βάθη του αστείρευτου πηγαδιού της και κατέκτησε τους κόσμους του κόσμου της. Ωστόσο όλες οι ερωτικές απογοητεύσεις των ηρωίδων της δεν την είχαν προετοιμάσει για τις δικές της. Προδομένη, παρατημένη, κατέληξε χωρίς αγάπη, χωρίς φωνή ή παιδί, καταδικασμένη να ζήσει όλη την υπόλοιπη ζωή της σε απομόνωση. Προτιμούσα να φαντάζομαι τη Μαρία ελεύθερη από τα βαριά ενδύματα της Μήδειας, της καμένης βασίλισσας με την ανοιχτοκίτρινη εσθήτα. Φοράει μαργαριτάρια. Το φως πλημμυρίζει το παριζιάνικο διαμέρισμά της καθώς απλώνει το χέρι για να πιάσει μια μικρή δερμάτινη θήκη για κοσμήματα. Η αγάπη είναι το πιο πολύτιμο πετράδι, ψιθυρίζει ξεκουμπώνοντας το μαργαριταρένιο κολιέ, που πέφτει από τον λαιμό της, λέπια θλίψης, που σκορπίζουν στον αέρα μέχρι που μικραίνουν και χάνονται”.

Η Patti Smith έγραψε ένα συγκλονιστικό βιβλίο βασισμένο στα δικά της βιώματα, στον τρόπο που βλέπει τον κόσμο. Περιγράφει τα καφέ που έκανε στέκια της, τα ταξίδια που αξιώθηκε να ζήσει, την μεγάλη περιπέτεια της ζωής της. ”Πιστεύω στην κίνηση. Πιστεύω σε αυτό το ανάλαφρο μπαλόνι, τον κόσμο. Πιστεύω στα μεσάνυχτα και στην ώρα του μεσημεριού. Σε τι άλλο όμως πιστεύω; Μερικές φορές, στα πάντα. Μερικές φορές, σε τίποτα. Η πίστη μου παρουσιάζει διακυμάνσεις, σαν το φως που γλιστράει φευγαλέα πάνω από μια λιμνούλα. Πιστεύω στη ζωή, που κάποια μέρα θα τη χάσουμε όλοι. Όταν είμαστε νέοι νομίζουμε ότι δεν πρόκειται να συμβεί, ότι είμαστε διαφορετικοί”.

Γράφει ποιητικά. Γοητευτικά. Σχεδόν αθόρυβα. Και κυρίως, βιωμένα. Κάθε τι από αυτά που γράφει, είναι ένα κομμάτι της ζωής της. Μιας ζωής που προσπάθησε, τουλάχιστον, να την ζήσει όπως εκείνη ήθελε. ”Σε ευχαριστώ, είπα. Έχω ζήσει μέσα στο δικό μου βιβλίο. Ένα βιβλίο που ποτέ δεν σχεδίαζα να γράψω, καταγράφοντας τον χρόνο προς τα πίσω αλλά και προς τα εμπρός. Έχω δει το χιόνι να πέφτει στη θάλασσα και έχω αναζητήσει τα βήματα ενός ταξιδευτή χαμένου από καιρό. Έχω ξαναζήσει στιγμές που ήταν τέλειες μέσα στη σιγουριά τους. Τον Φρέντ ενώ κούμπωνε το χακί πουκάμισο που φορούσε στις εκπαιδευτικές πτήσεις. Περιστέρια που επέστρεφαν για να φωλιάσουν στο μπαλκόνι μας. Την κόρη μας, την Τζέσε, ενώ στεκόταν μπροστά μου με απλωμένα χέρια.

-Ω, μαμά, μερικές φορές νιώθω σαν καινούργιο δέντρο.

Θέλουμε πράγματα που δεν μπορούμε να έχουμε. Προσπαθούμε να ανακτήσουμε μια συγκεκριμένη στιγμή, έναν συγκεκριμένο ήχο, μια συγκεκριμένη αίσθηση. Θέλω να δω τα παιδιά μου όπως ήταν παιδιά. Με μικρά χέρια και σβέλτα πόδια. Όλα αλλάζουν. Το αγόρι μεγάλωσε, ο πατέρας έχει πεθάνει, η κόρη είναι πιο ψηλή από μένα, κλαίει καθώς ξυπνάει από ένα κακό όνειρο. Σας παρακαλώ, μείνετε για πάντα, λέω στα πράγματα που γνωρίζω. Μη φεύγετε. Μη μεγαλώνετε”.

Το ”M Train” είναι σπαράγματα ζωής, ποιητικά βιωμένης, σε έναν κόσμο που κάθε άλλο παρά ποιητικός είναι. Η Patti Smith επέλεξε να ζήσει έτσι. Και τα κατάφερε. Μας μεταφέρει την εμπειρία και την γνώση της. Γιατί η ζωή, για να την ζήσεις, θέλει εκτός από ταλέντο και θέληση.

Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  

The article expresses the views of the author

iPorta.gr