Αφρίν: Πώς δρομολογήθηκε η πτώση του – τι λέει ο φωτογράφος που κατέγραψε το πλιάτσικο, της Μαρίας Καρχιλάκη

Καθοριστικής σημασίας για την προαναγγελθείσα πτώση του κουρδικού αυτού καντονιού ήταν η απόφαση της Μόσχας ν’ ανοίξει τον εναέριο χώρο πάνω από το Αφρίν στην τουρκική αεροπορία. Γιατί; Ενδεχομένως, διότι προσβλέπει σε αμερικανο-τουρκική αντιπαράθεση καθώς οι Κούρδοι πολιτοφύλακες του YPG -πέραν της ιδιάζουσας περίπτωσης του συγκεκριμένου καντονιού όπου οι Ρώσοι είχαν παρουσία- αποτελούν τους μόνους, στη Συρία, συμμάχους των ΗΠΑ· Αμερικανοί στρατιώτες, μάλιστα, σταθμεύουν στις άλλες κουρδικές περιοχές, τις οποίες, ως γνωστόν, επίσης απειλεί με επίθεση ο Ερντογάν.

Διαβλέποντας την οδυνηρή ήττα, οι Κούρδοι στράφηκαν στον Άσαντ. Εκείνος τους πρότεινε να υπαχθεί η περιοχή υπό τον έλεγχό του εκτιμώντας ότι η Άγκυρα δεν θα διακινδύνευε στρατιωτική εμπλοκή όχι μόνο μ’ εκείνον αλλά κυρίως με τη σύμμαχό του Ρωσία. Το σχέδιο δεν ευοδώθηκε. Δεν ήταν μόνο οι Κούρδοι που αρνήθηκαν να του εκχωρήσουν τον έλεγχο του Αφρίν αλλά, πρωτίστως, η Μόσχα που του είπε να το ξεχάσει.

Η συνέχεια είναι γνωστή. Τουρκική προέλαση μέχρι και την -υψηλής συμβολικής σημασίας- πόλη του Αφρίν στην οποία οι φιλοτούρκοι Σύροι αντάρτες μπήκαν την Κυριακή 18 Μαρτίου 2018. Το πλιάτσικοστο οποίο επιδόθηκαν ήταν επικών διαστάσεων. «Λεηλατούν τα πάντα· αγαθά, κατσίκες ακόμη και περιστέρια. Πολλά χρόνια καλύπτω πολέμους. Δυο, τρεις πλιατσικολόγοι πάντα υπάρχουν, συμβαίνει. Στην αρχή δεν έδωσα μεγάλη σημασία. Αλλά μετά είδα τη φούρια τους, ήθελαν να τα σηκώσουν όλα από την πόλη», λέει στο CNN ο Τούρκος φωτογράφος του Γαλλικού πρακτορείου, Μπουλέντ Κιλίτς, περιγράφοντας ό,τι είδε και κατέγραψε με το φακό του. Σε μια του φωτογραφία ένας αντάρτης βγαίνει από μαγαζίπου έχει μόλις λεηλατήσει με μια αγκαλιά κονσέρβες· ένας άλλος, σε μια επόμενη, είναι στην καρότσα ενός ημιφορτηγού με μια κατσίκα που έχει μόλις κλέψει· ένας τρίτος σέρνει μ’ ένα τρακτέρ μια καρότσα γεμάτη μηχανές. Μέχρι και αργά το βράδυ της Κυριακής ο δρόμος προς το Αφρίν ήταν μποτιλιαρισμένος με αυτοκίνητα που έμπαιναν άδεια κι έβγαιναν καθισμένα από το βάρος. Ήταν τέτοια η μανία των ανταρτών που, όπως λέει ο Κιλίτς, έγραφαν με σπρέι το όνομα του τάγματός τους σε μαγαζιά που δεν είχαν μπορέσει να τ’ αδειάσουν με την πρώτη για να κρατήσουν μακριά έτερους πλιατσικολόγους έως ότου επιστρέψουν για να ολοκληρώσουν τη λεηλασία.

Εξαραβισμός και τουρκική κυριαρχία

Την ώρα που αυτά γίνονταν στο Αφρίν, στην άλλη πλευρά των συνόρων, σ’ ένα ξενοδοχείο στο Γκαζίαντεπ της Τουρκίας, ο Αμπντουλαζίζ Τάμο, ένας Κούρδος πολιτικός, πολέμιος του YPG, οργάνωνε -όπως αποκαλύπτουν οι New York Times- συνάντηση με εκπροσώπους άλλων εθνοτικών και θρησκευτικών κοινοτήτων του Αφρίν, επίσης αντιτιθέμενων στο YPG, για να συγκροτήσουν συμβούλιο που θα αναλάβει τον έλεγχο της πόλης -της αστυνόμευσής της συμπεριλαμβανομένης.

H προσπάθεια της Τουρκίας να υπερτονιστεί ο υποτιθέμενος πολυεθνοτικός και πολυθρησκευτικός χαρακτήρας αυτού του πυρήνα διοίκησης είναι εμφανής. Αναμφίβολα, όμως, στην πράξη τον πρώτο λόγο θα έχουν οι αντάρτες σύμμαχοί της -με πλειοψηφούντες τους Τουρκομάνους και τους αραβικής καταγωγής– αρκετοί από τους οποίους, όπως δείχνουν τα βίντεο που ανεβάζουν στα σόσιαλ μίντια, έχουν περάσει από τον ISIS και την Αλ Κάιντα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, υποστηρίζεται ευρέως, θα επιτευχθεί αυτό που εκτιμάται ότι ενδιαφέρει τον Ερντογάν, δηλαδή να δημιουργηθεί μια σουνιτική αραβική ζώνη υπό τουρκικό έλεγχο στην ευρύτερη περιοχή και στην οποία οι όποιοι «άλλοι» δεν θα έχουν θέση· το έδειξε η καταστροφή των συμβόλων των Κούρδων με το που πάτησαν το πόδι τους οι σύμμαχοι των Τούρκων στην πόλη του Αφρίν