Βρέθηκα για λίγες μέρες σε μια μικρή πόλη της Τρανσυλβανίας προκειμένου να δώσω ένα σεμινάριο στο τοπικό πανεπιστήμιο. Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν ότι, σε διαφορετικές πινακίδες, η πόλη είχε τρία διαφορετικά ονόματα: το τωρινό επίσημο, αυτό που είχε επί προηγούμενου καθεστώτος και το ουγγαρέζικο.
Ο ενθουσιώδης οικοδεσπότης μας, λάτρης της ιστορίας του τόπου του και του καλού κρασιού, μας ταξίδεψε στην περιπετειώδη εποχή της Αυστρουγγαρίας, των μαχών μεταξύ καθολικών και ορθόδοξων, μέχρι και την εκστρατεία των Οθωμανών εναντίον των Αψβούργων κατά παραγγελία της Γαλλίας. Καθώς μας μιλούσε για το παρελθόν, λίγο λίγο έφερε στην παρέα μας και τους Ρωμαίους, τους Έλληνες, τους Τσιγγάνους, τους Φαναριώτες, τους Σοβιετικούς, τους Βλάχους κι ούτε θυμάμαι ποιόν άλλο περαστικό ή μόνιμο κάτοικο της περιοχής.
Καθώς αναπολούσαμε πόσοι και πόσοι άφησαν στην Τρανσυλβανία τον ιδρώτα και το DNA τους, η κουβέντα πήγε αναπόφευκτα στο θέμα του εθνικισμού που απειλεί ξανά την Ευρώπη. Ένας ένας οι συνδαιτημόνες μίλησαν με μελαγχολία για περιοχές της χώρας τους με διακριτά τοπωνύμια και ιστορία: οι Ιταλοί και οι Αυστριακοί μίλησαν για το Τιρόλο, οι Γερμανοί με τους Πολωνούς και τους Γάλλους για τη Σιλεσία και την Αλσατία, οι Τσέχοι και Αυστριακοί για την Βοημία.
Η κουβέντα πέρασε από τη Μακεδονία και τη Β. Μακεδονία, αλλά ανεπαίσθητα έφτασε και στα Δωδεκάνησα, που πήρε η Ελλάδα από τους Ιταλούς το ’47, οι οποίοι τα είχαν αγοράσει από τους Τούρκους το ’19, δηλαδή μόλις πριν εκατό χρονάκια.
Η συζήτηση έμοιαζε να ακολουθεί τη Σωκρατική μέθοδο: τελικά ο ίδιος ο εθνικά υπερήφανος οικοδεσπότης μας το είπε πρώτος, ότι ο κόσμος, οι πληθυσμοί, πάντα τα βρίσκουν, ο ένας με τον άλλο. Οι άνθρωποι τα ίδια περνάνε, μεγαλώνουν, αγωνίζονται, κάνουν παιδιά, γερνάνε, πεθαίνουν. Είναι οι ηγεσίες των κρατών αυτές που κάνουν πάντα τη ζημιά, ακόμα και τον πόλεμο. Και κανείς δεν έφερε αντίρρηση, σε μια παρέα από πολίτες 12 χωρών.
* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.
The article expresses the views of the author
iPorta.gr